2023-03-26 16:48:35 by manu_css
This page has been fully proofread once and needs a second look.
१२८ ]
महाकविबाण-विरचितं चण्डीशतकम्
[ पद्याङ्क ८० व्याख्या
वियोगः तस्माद्भवतीति विर
शङ्करस्त्यक्त
भू
पद्म
पद्मे वासो यस्याः सा पद्मवासेति
पदा प्रणयेन कृतं पदं स्थानं यया अनेन स्निग्धया अपरित्या
विशिष्टं विशालं विस्तीर्णं विशेषतो विशेषाद् वा शालते भजते इति, अतः
उक्
भू
दिशं प्राचीं वा विदिशं विमार्गं त्यजतु, अथ एष श
इति कृत्वा, विदिशं विमार्गं त्यजतु, एतैरसामर्थ्यात्त्यज्यते अनेन तु शक्तेन कथं
त्यज्यते इति उपहासार्थः, अत एते तिष्ठन्तु अहमेवैनं हनिष्यामिति उक्त्वा
महिषं निघ्नती,
वाक्यार्थः ॥८०॥
}
"
सं० व्या०--८०. ब्रह्
निघ्नती व्यापादयन्ती पार्वती पर्वतसुता वो युष्मान् सुखयतु सुखि
किंविशिष्टा एवमित्थं समदा सदर्पा, सह मदेन वर्तत इति विग्रहः, कथं समदा
कथं च महिषं निरूपितवती तदाह, ब्रह्मा यो
विस्ता
अनधिकृत इति; विरहो वियोगः, विरहाद्भवं विरहभवं तच्च तद् भयं च
विरह
विरह(भव
स स्त्रीकृतात्मा धूर्जटिः, अत एषोऽपि शङ्करस्त्यक्तस्वभावो युद्धेऽनधिकृत
एवेति; पद्म वासो यस्याः सा पद्मवासा लक्ष्मीः शौरेर्विष्णोर्वक्ष उरो
विशालं विस्तीर्णमधिशेते अधितिष्ठति, किंभूता
अघितिष्ठति, किंभूता
कृतः पदः प्रदे
एवान्यथाऽस्मत्सङ्गेन व्यतिकरेणास्या वराक्या नियतं स्थानभ्रंशो भवानीत्य-
भिप्रायेण एष शत्रुर्
विजहतु त्यजन्तु इति निन्दत्तान् इमान् त्यजति, कर्मणि धिक् योगे च द्वितीया,
एवमिच्छति एते ब्रह्मादयो युद्धक्ष्मां विजहतु युद्धभूमिं त्यजन्तु
निहन्मीति भावः, एवं समदा पर्वतीत्युक्तम् ॥५०॥
CC-0. RORI. Digitized by Sri Muthulakshmi Research Academy