2023-03-23 19:04:05 by manu_css
This page has been fully proofread once and needs a second look.
११० ]
महाकविबाण-विरचितं चण्डीशतकम्
[ पद्याङ्क ६२-६३ व्याख्या
सोत्प्रासं, कथं हसितहरं एवमित्थं तदुच्यते, हे पिनाकिन् ! मम शृङ्गे विषाणे द्वे,
ऊर्ध्वं दृष्टि: ऊर्ध्वदृष्टिस्तया ऊर्ध्वदृष्ट्या पश्यावलोकय अधिकतरं सातिशयं
अतनुः सन् न हतः पुष्पायुधः कामोऽस्मि, न तनुः अतनुः अकृश इत्यर्थः, कृत् पक्षे
तु न विद्यते तनुः शरीरं यस्यासौ
ऊर्ध्वदृष्ट्या विलोक्य दग्धः, ग्रहं तु महिषः, त्वया दग्धुं न शक्य इत्यर्थः, यथेच्छं
मम शृङ्गे पश्येति भावः, पुनर्हे पिनाकिन् ! भवतो भीर्न भवति व्यालासङ्गेऽपि
न तव व्यालासङ्गेनापि, ममापि भवतो भीर्न भवति, व्याला उदररास्तेषां सङ्गेऽपि,
न यज्ञोऽस्मि, त्वया ध्वंसितो यज्ञः न सोऽस्मि येन व्यालः सर्पः तस्यासङ्गो
व्यालासङ्गस्तस्मिन्नपि सति नित्यं भवतः त्वत्तः भीर्भयं भवति, नयज्ञोऽस्मि येन
कारणेन नयमहं जानामीति; पिनाकं धनुस्तद्विद्यते यस्येति पिनाकी तस्याऽमन्त्रणं,
हे पिनाकिन् ! त्वं विशेषं तु चक्षुः क्षिप त्वमुच्चै
वधनिमित्तं दानवानां पुरोऽहं एकत्र दानवानां दनुसुतानां पुरोऽग्रतः अहं अस्म्यत्र तु
दानवानां पुरस्तिष्ठ इति ॥
1
... ...
नान्दीशोत्सार्यमाणापसृतिसमनमन्नाकिलोकं
नप्तुर्हस्तेन हस्तं तदनुगतगतेः ष
जामातुर्मातृमध्योपगमपरिहृते दर्शने शर्म्म दिश्या-
न्नेदीयश्च्युम्ब्यमाना
•
-
कुं० वृ०
महोत्सवे मेनया दे
यथा भवति, क्व सति, जामातुर्दर्शने मातृमध्योपगमपरिहृते, मा
उपगमः
तां न दृष्टवान्;
शोत्सार्यमाणापसृतिसमनमन्ना
उत्सार्यमाणा या
योऽसौ नाकिलोकः तं नाकिलोकम् ॥६३
-----------------------
[^१
[^२
CC-0. RORI. Digitized by Sri Muthulakshmi Research Academy