चाणक्यराजनीतिः /182
This page has not been fully proofread.
IV. KING'S OFFICIALS
सर्वशास्त्रसमालोकी एप साधुः स लेखकः ॥ २२७ ॥
आयुर्वेदकृताभ्यासः सर्वेषां प्रियदर्शनः ।
आर्यशीलगुणोपेत एष वैद्यो विधीयते ॥ २२८ ॥
वेदवेदाङ्गतत्त्वज्ञो जपहोमपरायणः ।
आशीर्वादपरो नित्यमेष राज्ञः पुरोहितः ॥ २२९ ॥
153
(a) स्फुटवाक्यपटु: CvP IV; टुर्धीरो SP.
(b) सर्वशास्त्रविशारद: CvS, CvA, CvLI, CvL II; लघुहस्तो
जि° SP.
(c) सर्वस्य हि समो लोके Cvş, CvA, CvL I, CvL II; सर्वस्य
हितकारी च CvP V, CvLd, CvW; सर्वशास्त्रार्थतत्त्वज्ञो CR
(CRT as above), CPS; परशास्त्रपरिज्ञाता SP.
(d) एष लेखक उच्यते CvL II; ह्येष GP; लिपिज्ञ: साधुले ° CR,
CPS; धुश्च CvP IV, CvP V, CvTb.
228. Cv 4.11, CR 5.11, CS 1.57, CN 101. Also CnT II 6.5,
CnT III 4.12, CnT VI 67, CnT VIII 30, CPS 112.11 ab.
Also in GP 1.112.11, SRBh 142.20, IS 999, Subh 91. Also
found in RN (P) 18.
( 4 ) आयुर्वेदे कृ° CNSIV.
(b)
सुवेष: CvS; सर्वत्र CR, CvP IV, CvGt, CPS; सर्वज्ञः
CS, CvTb, CNI I, CNG, CRBh II, GP, SRHt,
Subh; शास्त्रज्ञ: CNI II; समद° CRB.
(c) सुशीलश्च CR; उक्ति° Cvş, CvTb, CvA, CvW; आयु:
'पेतो GP; कुलशीलगुणोपेत: CNPh; युक्तो CvGt.
(d) प्राज्ञश्च भित्रगुच्यते CR ( CRT as above); वैद्यो राज्ञः स उच्यते
CvGt; वैद्य एष GP; स च [ए] CNPh; ऽभिधीयते CNI I.
229. Cv 4.8, CR 5.13, CS 1.52, CN 99. Also CnT II 6.2,
*CnT III 4.9, CnT V 64, CnT I 25, CPS 113.13.
Also in GP 1.112.12, SRBh 142.18, ŚRHt 98.4, SP 1333,
IS 6269, Subh 300. Also found in RN (P) 20, NM(T) 7.9. (Cf.
Pras 28.6.)
(a) °सिद्धान्त° [°वेदाङ्ग॰] Subh.
सर्वशास्त्रसमालोकी एप साधुः स लेखकः ॥ २२७ ॥
आयुर्वेदकृताभ्यासः सर्वेषां प्रियदर्शनः ।
आर्यशीलगुणोपेत एष वैद्यो विधीयते ॥ २२८ ॥
वेदवेदाङ्गतत्त्वज्ञो जपहोमपरायणः ।
आशीर्वादपरो नित्यमेष राज्ञः पुरोहितः ॥ २२९ ॥
153
(a) स्फुटवाक्यपटु: CvP IV; टुर्धीरो SP.
(b) सर्वशास्त्रविशारद: CvS, CvA, CvLI, CvL II; लघुहस्तो
जि° SP.
(c) सर्वस्य हि समो लोके Cvş, CvA, CvL I, CvL II; सर्वस्य
हितकारी च CvP V, CvLd, CvW; सर्वशास्त्रार्थतत्त्वज्ञो CR
(CRT as above), CPS; परशास्त्रपरिज्ञाता SP.
(d) एष लेखक उच्यते CvL II; ह्येष GP; लिपिज्ञ: साधुले ° CR,
CPS; धुश्च CvP IV, CvP V, CvTb.
228. Cv 4.11, CR 5.11, CS 1.57, CN 101. Also CnT II 6.5,
CnT III 4.12, CnT VI 67, CnT VIII 30, CPS 112.11 ab.
Also in GP 1.112.11, SRBh 142.20, IS 999, Subh 91. Also
found in RN (P) 18.
( 4 ) आयुर्वेदे कृ° CNSIV.
(b)
सुवेष: CvS; सर्वत्र CR, CvP IV, CvGt, CPS; सर्वज्ञः
CS, CvTb, CNI I, CNG, CRBh II, GP, SRHt,
Subh; शास्त्रज्ञ: CNI II; समद° CRB.
(c) सुशीलश्च CR; उक्ति° Cvş, CvTb, CvA, CvW; आयु:
'पेतो GP; कुलशीलगुणोपेत: CNPh; युक्तो CvGt.
(d) प्राज्ञश्च भित्रगुच्यते CR ( CRT as above); वैद्यो राज्ञः स उच्यते
CvGt; वैद्य एष GP; स च [ए] CNPh; ऽभिधीयते CNI I.
229. Cv 4.8, CR 5.13, CS 1.52, CN 99. Also CnT II 6.2,
*CnT III 4.9, CnT V 64, CnT I 25, CPS 113.13.
Also in GP 1.112.12, SRBh 142.18, ŚRHt 98.4, SP 1333,
IS 6269, Subh 300. Also found in RN (P) 20, NM(T) 7.9. (Cf.
Pras 28.6.)
(a) °सिद्धान्त° [°वेदाङ्ग॰] Subh.