चाणक्यराजनीतिः /156
This page has not been fully proofread.
III. KING's FRIENDS, ENEMIES, ETC.
127
उत्तमं प्रणिपातेन शूरं भेदेन योजयेत् ।
नीचमल्पप्रदानेन समशक्ति पराक्रमैः ॥ १५२ ॥
त्यजेद् धर्मं दयाहीनं विद्याहीनं गुरुं त्यजेत् ।
त्यजेत् क्रोधमुखीं भार्या निःस्त्रेहान् बान्धवांस्त्यजेत् ॥ १५३॥
(d) वशीकुर्वन्ति पण्डिता: CR ( CRT as above); यथार्थत्वेन CVG,
CVAh, CVK1, CVB1, CVB2, CVBn2, CVLd,
CPS; याथातथ्येन Cv, H, PS, GP; सत्येन CNSJ, CNTC,
CNSL, CNSM, CNŚK, CNNA, CNS, CNSB,
CNŚCV, CNŚIC, CNŚT, CNŚIK, CNŚIV, CNNSS,
CNNM 69, CNŚIB, CNSPK, CNR; तत्त्वार्थेन SRBh;
यथार्थेनैव IS.
152. Cv 7.7, CR. 2.18, CS 2.6. Also CNP I 6, CNI I 256,
CNG 24, CNT IV 5, CNM 5, CNMN 5, CnT II 17.3,
·CnT III_7b 11, CPS 38.35.
Also in PP 4.61, Pts 4.109 & 114, PtsK 4.74 & 80,
GP 1.109.12, SRBh 158.246, IS 1174. (Cf. MBh 12.140.63 &
1.142.48-9.)
(a) उत्तम: CRC, CRT, CRCa I, CSBI, CSC II, CPS.
(b) शूरो CRBh I, CRCa I, CRC, CRT, CSLd, CSJ,
CSB I; शठं GP; अञ्जयेत् CvS, CvA, CvL I; योज्यते CPS,
CSJ; युज्यते CRC, CRT, CRCa I.
(c) नीचं स्वल्प ° CR, CPS; लुब्धमर्थप्र (र्द्ध° CSC I) Cs;
नीच: CPS, CRC, CRT.
(d) समं तुल्य ° CR ( समस् CRC, CRT, CRCa I; see below),
CvW, CvH, CNG, CNM, CNMN, CPS, Pts 4.109;
समस्तुल्य ° CS; समस्तं च परा° CSBD; आत्मतुल्यं CvA, CvS,
CvI; शत्रु तुल्य° CNP I; इष्टं धर्मेण योजयेत् SRBh; वाक्यदानेन
पण्डित: CvGt (sic!).
153. CV 4.16. Also CNP I 25, CNT IV 24, CNM 24,
CNMN 24, CPS 102.55.
Also in SRBh 388.431, IS 2629, Subh 117.
(a) देशं [ध°] CNM.
127
उत्तमं प्रणिपातेन शूरं भेदेन योजयेत् ।
नीचमल्पप्रदानेन समशक्ति पराक्रमैः ॥ १५२ ॥
त्यजेद् धर्मं दयाहीनं विद्याहीनं गुरुं त्यजेत् ।
त्यजेत् क्रोधमुखीं भार्या निःस्त्रेहान् बान्धवांस्त्यजेत् ॥ १५३॥
(d) वशीकुर्वन्ति पण्डिता: CR ( CRT as above); यथार्थत्वेन CVG,
CVAh, CVK1, CVB1, CVB2, CVBn2, CVLd,
CPS; याथातथ्येन Cv, H, PS, GP; सत्येन CNSJ, CNTC,
CNSL, CNSM, CNŚK, CNNA, CNS, CNSB,
CNŚCV, CNŚIC, CNŚT, CNŚIK, CNŚIV, CNNSS,
CNNM 69, CNŚIB, CNSPK, CNR; तत्त्वार्थेन SRBh;
यथार्थेनैव IS.
152. Cv 7.7, CR. 2.18, CS 2.6. Also CNP I 6, CNI I 256,
CNG 24, CNT IV 5, CNM 5, CNMN 5, CnT II 17.3,
·CnT III_7b 11, CPS 38.35.
Also in PP 4.61, Pts 4.109 & 114, PtsK 4.74 & 80,
GP 1.109.12, SRBh 158.246, IS 1174. (Cf. MBh 12.140.63 &
1.142.48-9.)
(a) उत्तम: CRC, CRT, CRCa I, CSBI, CSC II, CPS.
(b) शूरो CRBh I, CRCa I, CRC, CRT, CSLd, CSJ,
CSB I; शठं GP; अञ्जयेत् CvS, CvA, CvL I; योज्यते CPS,
CSJ; युज्यते CRC, CRT, CRCa I.
(c) नीचं स्वल्प ° CR, CPS; लुब्धमर्थप्र (र्द्ध° CSC I) Cs;
नीच: CPS, CRC, CRT.
(d) समं तुल्य ° CR ( समस् CRC, CRT, CRCa I; see below),
CvW, CvH, CNG, CNM, CNMN, CPS, Pts 4.109;
समस्तुल्य ° CS; समस्तं च परा° CSBD; आत्मतुल्यं CvA, CvS,
CvI; शत्रु तुल्य° CNP I; इष्टं धर्मेण योजयेत् SRBh; वाक्यदानेन
पण्डित: CvGt (sic!).
153. CV 4.16. Also CNP I 25, CNT IV 24, CNM 24,
CNMN 24, CPS 102.55.
Also in SRBh 388.431, IS 2629, Subh 117.
(a) देशं [ध°] CNM.