चाणक्यराजनीतिः /147
This page has not been fully proofread.
118
CĀNAKYA-RĀJA-NITI
नोपेक्षितव्यो विद्वद्भिः शत्रुरल्पबलोऽपि सन् ।
वह्निरल्पोऽपि संवृद्धो भस्मसात् कुरुते वनम् ॥ १२६ ॥
क्षुद्रशत्रुरिति ज्ञात्वा नोपेक्षेत कदाचन ।
काले दुर्जनतां याति तृणस्थं वह्निबीजवत् ॥ १२७ ॥
शत्रोरपत्यानि वशं गतानि
नोपेक्षणीयानि बुधैर्मनुष्यैः ।
तान्येव कालेन विपत्कराणि
बतासिपत्रादपि दारुणानि ॥ १२८ ॥
प्रवर्द्धन्ते CRC, GP, GPy, MBh, Pts, PTem; प्रवर्तन्ते
SRBh, SP, SV.
(d) कृत्वा प्राज्ञो न सीदति PP, PS, PRE; तस्माच्छेषं न कारयेत्
(धार ° Pts; रक्षयेत् SRBh) GP, GPy, PTem, Pts, SRBh
SP; तस्माच्छेषं निवारयेत् IS.
This is probably not an original Cāṇakya maxim, but
borrowed from MBh.
126. CR 8.44. Also CPS 242.60.
Also in GP 1.114.72, PT 3.142, SRBh 149.315, SP 1304,
SV 2762, SRHt 174.37 ( ascribed to Vallabhadeva), IS 3837.
Also see SRN(T) 282.
(4) नोपेक्षितो हि CRP; दुर्बुद्धि: GP, GPy.
(b) आमयोsरिरवज्ञया in SV (fn.) ; अल्पविभूतिक: CRBh I; अल्पो-
ऽप्यवज्ञया GP, GPy, SRBh, SP, SV, SRHt.
(c) ऽप्यसंग्राह्य : GP, GPy; संवृद्ध: SRBh, SP, SV.
(d) कु° भ° जगत् GP, GPy; कु° भ° व° tr. SRBh, SP, SV.
127. CS 3.37. Cf. HJ 2.30.
(a) शत्रुम् CSLd, CSB II, CSC I, CSC II.
(c) दुर्जनमा CSLd, CSC I, CSC 11, CSJ; यान्ति CSB II,
CSJ, CSC I.
128. CR 3.40. Also CPS 74.58.
Also in GP 1.11020 (GPy 1.110.19).
CĀNAKYA-RĀJA-NITI
नोपेक्षितव्यो विद्वद्भिः शत्रुरल्पबलोऽपि सन् ।
वह्निरल्पोऽपि संवृद्धो भस्मसात् कुरुते वनम् ॥ १२६ ॥
क्षुद्रशत्रुरिति ज्ञात्वा नोपेक्षेत कदाचन ।
काले दुर्जनतां याति तृणस्थं वह्निबीजवत् ॥ १२७ ॥
शत्रोरपत्यानि वशं गतानि
नोपेक्षणीयानि बुधैर्मनुष्यैः ।
तान्येव कालेन विपत्कराणि
बतासिपत्रादपि दारुणानि ॥ १२८ ॥
प्रवर्द्धन्ते CRC, GP, GPy, MBh, Pts, PTem; प्रवर्तन्ते
SRBh, SP, SV.
(d) कृत्वा प्राज्ञो न सीदति PP, PS, PRE; तस्माच्छेषं न कारयेत्
(धार ° Pts; रक्षयेत् SRBh) GP, GPy, PTem, Pts, SRBh
SP; तस्माच्छेषं निवारयेत् IS.
This is probably not an original Cāṇakya maxim, but
borrowed from MBh.
126. CR 8.44. Also CPS 242.60.
Also in GP 1.114.72, PT 3.142, SRBh 149.315, SP 1304,
SV 2762, SRHt 174.37 ( ascribed to Vallabhadeva), IS 3837.
Also see SRN(T) 282.
(4) नोपेक्षितो हि CRP; दुर्बुद्धि: GP, GPy.
(b) आमयोsरिरवज्ञया in SV (fn.) ; अल्पविभूतिक: CRBh I; अल्पो-
ऽप्यवज्ञया GP, GPy, SRBh, SP, SV, SRHt.
(c) ऽप्यसंग्राह्य : GP, GPy; संवृद्ध: SRBh, SP, SV.
(d) कु° भ° जगत् GP, GPy; कु° भ° व° tr. SRBh, SP, SV.
127. CS 3.37. Cf. HJ 2.30.
(a) शत्रुम् CSLd, CSB II, CSC I, CSC II.
(c) दुर्जनमा CSLd, CSC I, CSC 11, CSJ; यान्ति CSB II,
CSJ, CSC I.
128. CR 3.40. Also CPS 74.58.
Also in GP 1.11020 (GPy 1.110.19).