चाणक्यराजनीतिः /105

76
 

 
CĀŅAKYA-RĀJA-NĪTI
 

 
अनाथानां नाथो गतिरगतिकानां व्यसनिनां

विनेता भीतानामभयमवृधृतीनां भरवशः ।

सुहृद् बन्धुः स्वामी शरणमुपकारी वरगुरुः
 

पिता माता भ्राता जगति पुरुषो यः स नृपतिः ॥ ८ ॥
 

 
दुष्टस्य दण्ड: सुजनस्य पूजा
 

न्यायेन कोशस्य विवर्धनं च ।
 

अपक्षपातोऽर्थिषु राज्यरक्षा
 

पञ्चैव यज्ञाः कथिता नृपाणाम् ॥ ९ ॥
 

 
पात्रे त्यागी गुणे रागी भोगी परिजनैः सह ।

शास्त्रे बोद्धा रणे योद्धा नृपतेः पञ्चलक्षणम् ॥ १० ॥
 
8. CR 4.30. Also CPS 89.19.
 
Also see DhN (P) 263, SN (P) 62.
 
(b) विनीतो CRC, CPS.
 
(c) ब° स्वा° tr. CRCa I.
 
Sikharinī metre.
 
9. CNG 287.
 
Also in VCsr 8.2, Vet 23.37 (p. 123 ), IS 2890, Subh 31.
 
(a) स्वजनस्य Subh.
 
(b) च संप्रवृद्धिः [वि॰] vc.
 
(c) सुपक्ष°_TE in VC; विषयेषु [ऽथिं॰] Subh.
(d) धर्मा: [य°] Subh; कथितं JQ in VC.
 
Upajāti metre (Indravajrā and Upendravajrā).
 
10. CS 2.5. Also CVM 6.20, CRCa I 3.3.
 
Also in SKDr ad पुरुष, SRBh 142.12, IS 4032, Pras 6.1,
Subh 4, 175, SuM 28.6. Also see DhN (P) 263, SN (P) 62.
 
(b) भोगे (°ग्ये CSC II), CSB I, CSB II, CSJ, CRCa I,
CSC II; परिजने CSJ, CSC I, CRCa I.