2023-02-15 17:22:38 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
३०८ भट्टि काव्ये – तृतीये प्रसन्न काण्डे लक्षण-रूपे तृतीयो वर्गः,
-
बविनीतता सुबोधता शब्दानाकुलता चेत्येतदुभयं कथायामेव मन्त्र निर्णया-
व्यायां द्रष्टव्यम् ॥
९३८ - दौवारिकाऽभ्याहत-शऋ- दूतं
सोपायनोपस्थित-लोक-पालम् ॥
साऽऽशङ्क-भीष्माऽऽप्त- विशन्- निशाटं
द्वारं ययौ रावण-मन्दिरस्य ॥ ७ ॥
दौवारिकेत्यादि –स विभीषणः रावणमन्दिरस्य द्वारं ययौ । दौवारिकाः द्वारे
नियुक्ताः । १३८६ । द्वारादीनाम्- 1७1३।४।' इलैच् । तैरभ्याहताः शक्रदूता यस्मिन्
द्वारे । सोपायनाः गृहीतकौशलिकाः उपस्थिता औपढौकिता लोकपाला यत्र ।
साशङ्का: सभया: भीष्मा भयानकाः आप्ता विशन्तो निशाटा यत्रेति तमिनि ॥
विशेषकम् ८-१०-
९३९ - दूरात् प्रतीहार - नतः स वार्ता
पृच्छन्न॑ना॒वेदित संप्रविष्टः ॥
स- गौरवं दत्त - पथो निशाटै-
रैक्षिष्ट शैलऽग्रमि॑वे॑न्द्रशत्रुम् ॥ ८ ॥
दूरादित्यादि–स विभीषणः दूरादेव प्रतीहारेण नतः स्वामिनीव तत्र
गौरवात् । वार्ता पृच्छन् कुशली महाराज इति विभीषणो द्वारि तिष्ठतीति राज्ञे
अनावेदित एव संप्रविष्टो निशाटैः सगौरवं च सविनयं इत्तपथो दत्तमार्गः ।
इन्द्वशत्रुं रावणमैक्षिष्ट दृष्टवान् । शैलाग्रमिव सिंहासनारूढस्य तस्योच्चत्वात् ॥
९४० - कृशानु - वर्ष्मण्य॑धिरूढर्मुच्चैः
-
सिंहासने संक्षय- मेघ -भीमम् ॥
निसर्ग- तीक्ष्णं नयन- स्फुलिङ्गं
युगान्त वरिव धूम - राशिम् ॥ ९ ॥
कृशानुवर्मणीत्यादि - सिंहासने उच्चस्तुङ्गे कृशानुवर्ष्माणि अग्नितुल्ये अधि-
रूढं उपविष्टम् । संक्षयमेववद्भीमं अतिभयंकरम् । निसर्गतीक्ष्णं स्वभावरौद्रम् ।
नयनानि स्फुलिङ्गा इव यस्य तमैक्षिष्ट । युगान्तवद्वेरिव धूमराशिं अग्नितुल्य-
सिंहासने उपरि स्थितत्वात् । सोऽपि संक्षयमेघवगीमः स्वभावतः कटुकत्वात् ।
स्वभावतीक्ष्णः । नयनानि विस्फुलिङ्गा यत्रेति ॥
९४१ - प्रीत्या ऽपि दत्तेक्षण-सन्निपातं
भयं भुजङ्गाऽधिप-वद् दधानम् ॥
-
बविनीतता सुबोधता शब्दानाकुलता चेत्येतदुभयं कथायामेव मन्त्र निर्णया-
व्यायां द्रष्टव्यम् ॥
९३८ - दौवारिकाऽभ्याहत-शऋ- दूतं
सोपायनोपस्थित-लोक-पालम् ॥
साऽऽशङ्क-भीष्माऽऽप्त- विशन्- निशाटं
द्वारं ययौ रावण-मन्दिरस्य ॥ ७ ॥
दौवारिकेत्यादि –स विभीषणः रावणमन्दिरस्य द्वारं ययौ । दौवारिकाः द्वारे
नियुक्ताः । १३८६ । द्वारादीनाम्- 1७1३।४।' इलैच् । तैरभ्याहताः शक्रदूता यस्मिन्
द्वारे । सोपायनाः गृहीतकौशलिकाः उपस्थिता औपढौकिता लोकपाला यत्र ।
साशङ्का: सभया: भीष्मा भयानकाः आप्ता विशन्तो निशाटा यत्रेति तमिनि ॥
विशेषकम् ८-१०-
९३९ - दूरात् प्रतीहार - नतः स वार्ता
पृच्छन्न॑ना॒वेदित संप्रविष्टः ॥
स- गौरवं दत्त - पथो निशाटै-
रैक्षिष्ट शैलऽग्रमि॑वे॑न्द्रशत्रुम् ॥ ८ ॥
दूरादित्यादि–स विभीषणः दूरादेव प्रतीहारेण नतः स्वामिनीव तत्र
गौरवात् । वार्ता पृच्छन् कुशली महाराज इति विभीषणो द्वारि तिष्ठतीति राज्ञे
अनावेदित एव संप्रविष्टो निशाटैः सगौरवं च सविनयं इत्तपथो दत्तमार्गः ।
इन्द्वशत्रुं रावणमैक्षिष्ट दृष्टवान् । शैलाग्रमिव सिंहासनारूढस्य तस्योच्चत्वात् ॥
९४० - कृशानु - वर्ष्मण्य॑धिरूढर्मुच्चैः
-
सिंहासने संक्षय- मेघ -भीमम् ॥
निसर्ग- तीक्ष्णं नयन- स्फुलिङ्गं
युगान्त वरिव धूम - राशिम् ॥ ९ ॥
कृशानुवर्मणीत्यादि - सिंहासने उच्चस्तुङ्गे कृशानुवर्ष्माणि अग्नितुल्ये अधि-
रूढं उपविष्टम् । संक्षयमेववद्भीमं अतिभयंकरम् । निसर्गतीक्ष्णं स्वभावरौद्रम् ।
नयनानि स्फुलिङ्गा इव यस्य तमैक्षिष्ट । युगान्तवद्वेरिव धूमराशिं अग्नितुल्य-
सिंहासने उपरि स्थितत्वात् । सोऽपि संक्षयमेघवगीमः स्वभावतः कटुकत्वात् ।
स्वभावतीक्ष्णः । नयनानि विस्फुलिङ्गा यत्रेति ॥
९४१ - प्रीत्या ऽपि दत्तेक्षण-सन्निपातं
भयं भुजङ्गाऽधिप-वद् दधानम् ॥