2023-02-27 22:42:21 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
भल्लटशतकम्
युष्माकमम्बरमणे: प्रथमे मयूखा-
स्ते मङ्गलं विदधतूदयरागभाजः ।
कुर्वन्ति ये दिवसजन्ममहोत्सवेषु
सिन्दूरपाटलमुखीरिव दिक्पुरन्ध्रीः ॥ २॥
अम्बरमणेः उदयरागभाजः ते प्रथमे मयूखा युष्माकं मङ्गलं विदधतु
ये दिवसजन्ममहोत्सवेषु दिक्पुरन्ध्रीः सिन्दूरपाटलमुखीरिव कुर्वन्ति ।
अनन्तरमभिलषित वस्तुन्यासं करोति । युष्माकमम्बरमणे: प्रथमे मयूखा
इति । अम्बरमणे: उदयरागभाज: उदयसमयसञ्जातलौहित्यसंश्रयिणः प्रथमे
तत्पूर्वोदितास्ते तथाविधा मयूखाः किरणा: युष्माकं मङ्गलं कल्याणं विदधतु ।
दिवसजन्ममहोत्सवेषु दिक्पुरन्ध्री: सिन्दूरपाटलमुखीरिव कुर्वन्ति । अत्रायमभि
प्रायः – यत्र यथा पुत्रजन्ममहोत्सवेषु प्रहृष्टा जना योषितः सिन्दूररेगुना वपुः
कुर्वन्ति तथेति ।
आकाशमणि-सूर्य की उदयकालीन लालिमा से युक्त वे पहली किरणें तुम्हारा
कल्याण करें जो (किरणें) दिवस के जन्मोत्सवों में दिशारूपी स्त्रियों के मुखों
को मानों सिन्दूर से लाल कर रही हैं ।
यहाँ दिक्पुरन्ध्री में रूपक तथा सिन्दूरपाटलमुखीरिव में उत्प्रेक्षा है । सूर्य-
देवताविषयक रति होने से भावध्वनि है ।
May the very first rays, having red colour of the rising sun,
These rays are
the jewel of the sky, bring welfare to you.
reddening with vermilion, as it were, the faces of ladies in the
form of directions, during celebrations on the birth of the day.
बद्धा यदर्परगरसेन विमर्दपूर्व-
मर्थान्कथं झटिति तान्प्रकृतान् न दद्युः ।
चौरा इवातिमृदवो महतां कवीना-
मर्थान्तराण्यपि हठाद् वितरन्ति शब्दाः ॥३॥
1.
क, म, ह; प्रथमा अ
2. अ, क, ह; मर्त्यान् म
3. म; हठा ह
CC-0 Shashi Shekhar Toshkhani Collection. Digitized by eGangotri
युष्माकमम्बरमणे: प्रथमे मयूखा-
स्ते मङ्गलं विदधतूदयरागभाजः ।
कुर्वन्ति ये दिवसजन्ममहोत्सवेषु
सिन्दूरपाटलमुखीरिव दिक्पुरन्ध्रीः ॥ २॥
अम्बरमणेः उदयरागभाजः ते प्रथमे मयूखा युष्माकं मङ्गलं विदधतु
ये दिवसजन्ममहोत्सवेषु दिक्पुरन्ध्रीः सिन्दूरपाटलमुखीरिव कुर्वन्ति ।
अनन्तरमभिलषित वस्तुन्यासं करोति । युष्माकमम्बरमणे: प्रथमे मयूखा
इति । अम्बरमणे: उदयरागभाज: उदयसमयसञ्जातलौहित्यसंश्रयिणः प्रथमे
तत्पूर्वोदितास्ते तथाविधा मयूखाः किरणा: युष्माकं मङ्गलं कल्याणं विदधतु ।
दिवसजन्ममहोत्सवेषु दिक्पुरन्ध्री: सिन्दूरपाटलमुखीरिव कुर्वन्ति । अत्रायमभि
प्रायः – यत्र यथा पुत्रजन्ममहोत्सवेषु प्रहृष्टा जना योषितः सिन्दूररेगुना वपुः
कुर्वन्ति तथेति ।
आकाशमणि-सूर्य की उदयकालीन लालिमा से युक्त वे पहली किरणें तुम्हारा
कल्याण करें जो (किरणें) दिवस के जन्मोत्सवों में दिशारूपी स्त्रियों के मुखों
को मानों सिन्दूर से लाल कर रही हैं ।
यहाँ दिक्पुरन्ध्री में रूपक तथा सिन्दूरपाटलमुखीरिव में उत्प्रेक्षा है । सूर्य-
देवताविषयक रति होने से भावध्वनि है ।
May the very first rays, having red colour of the rising sun,
These rays are
the jewel of the sky, bring welfare to you.
reddening with vermilion, as it were, the faces of ladies in the
form of directions, during celebrations on the birth of the day.
बद्धा यदर्परगरसेन विमर्दपूर्व-
मर्थान्कथं झटिति तान्प्रकृतान् न दद्युः ।
चौरा इवातिमृदवो महतां कवीना-
मर्थान्तराण्यपि हठाद् वितरन्ति शब्दाः ॥३॥
1.
क, म, ह; प्रथमा अ
2. अ, क, ह; मर्त्यान् म
3. म; हठा ह
CC-0 Shashi Shekhar Toshkhani Collection. Digitized by eGangotri