2025-12-29 10:01:13 by ambuda-bot
This page has not been fully proofread.
APPENDIX C
(११) महाकविना भासेनापि स्वप्रबन्ध उक्तः—
त्रेतायुगं तद्धि न मैथिली सा
रामस्य रागपदवी मृदु चास्य चेतः ।
लब्ध्वा जनस्य यदि रावणमस्य कायं
प्रोस्कृत्य तन्न तिलशो न वितृप्तिगामी ॥
अभिनवभारती - P. 320. Comm. on नाट्यशास्त्र
(Gaekwad's Oriental Series)
( १२ ) सञ्चितपक्ष्म कपाटं नयनद्वारं स्वरूपतडनेन ( ? ) ।
उद्घाट्य सा प्रविष्टा हृदयगृहं मे नृपतनूजा ॥
Abhinavagupta's comm. on ध्वन्यालोक.
(93) क्वचित क्रीडा यथा स्वप्नवासवदत्तायाम् "
66
From Abhinavabhāratī
575
also - तत एव विक्रमोर्वशीयस्वप्नवासवदत्ता (त्ते) नाटकमिति व्यवहरन्ति ।
Abhinavabhārati, Page 17, Gaekwad's Oriental Series
XXXVI
( १४ ) The following stanza from काव्यादर्श II. 280 is also
given by Bhojadeva:-
मृतेति प्रेत्य संगन्तुं यया मे मरणं मतम् ।
सैवावन्ती मया लब्धा कथमत्रैव जन्मनि ॥
अत्र स्थायिनो विभावानुभावव्यभिचारिसंयोगाद्रसनिष्पत्तिरिति रतिरेव
शृङ्गाररूपेण निष्पद्यते । अग्रावन्श्या वासवदत्ताया आलम्बनविभावभूतायाः
सकाशादुत्पन्नो वत्सेश्वरस्य रतिस्थायिभाव:, तस्याः पुनर्जीवनादिभिरुद्दीपन-
विभावैरुदीप्यमानो मृतेत्यादिना वागारम्भानुभावेनानुमीयमानैर्हर्षष्टतिप्रभृ-
तिभिः सुखात्मकैर्व्यभिचारिभिः संसृज्यमानः करुणान्तरः संभोगः शङ्गा-
राख्यां लभते ॥
- सरस्वतीकण्ठाभरणम् ।
पञ्चमो परिच्छेदः ।
( Kāvyamāla No. 94-P.595 )
(११) महाकविना भासेनापि स्वप्रबन्ध उक्तः—
त्रेतायुगं तद्धि न मैथिली सा
रामस्य रागपदवी मृदु चास्य चेतः ।
लब्ध्वा जनस्य यदि रावणमस्य कायं
प्रोस्कृत्य तन्न तिलशो न वितृप्तिगामी ॥
अभिनवभारती - P. 320. Comm. on नाट्यशास्त्र
(Gaekwad's Oriental Series)
( १२ ) सञ्चितपक्ष्म कपाटं नयनद्वारं स्वरूपतडनेन ( ? ) ।
उद्घाट्य सा प्रविष्टा हृदयगृहं मे नृपतनूजा ॥
Abhinavagupta's comm. on ध्वन्यालोक.
(93) क्वचित क्रीडा यथा स्वप्नवासवदत्तायाम् "
66
From Abhinavabhāratī
575
also - तत एव विक्रमोर्वशीयस्वप्नवासवदत्ता (त्ते) नाटकमिति व्यवहरन्ति ।
Abhinavabhārati, Page 17, Gaekwad's Oriental Series
XXXVI
( १४ ) The following stanza from काव्यादर्श II. 280 is also
given by Bhojadeva:-
मृतेति प्रेत्य संगन्तुं यया मे मरणं मतम् ।
सैवावन्ती मया लब्धा कथमत्रैव जन्मनि ॥
अत्र स्थायिनो विभावानुभावव्यभिचारिसंयोगाद्रसनिष्पत्तिरिति रतिरेव
शृङ्गाररूपेण निष्पद्यते । अग्रावन्श्या वासवदत्ताया आलम्बनविभावभूतायाः
सकाशादुत्पन्नो वत्सेश्वरस्य रतिस्थायिभाव:, तस्याः पुनर्जीवनादिभिरुद्दीपन-
विभावैरुदीप्यमानो मृतेत्यादिना वागारम्भानुभावेनानुमीयमानैर्हर्षष्टतिप्रभृ-
तिभिः सुखात्मकैर्व्यभिचारिभिः संसृज्यमानः करुणान्तरः संभोगः शङ्गा-
राख्यां लभते ॥
- सरस्वतीकण्ठाभरणम् ।
पञ्चमो परिच्छेदः ।
( Kāvyamāla No. 94-P.595 )