avyayakośa /97
This page has not been fully proofread.
भलम्
(116)
"अलं भूषणपर्याप्तिशक्तिवारणनिषेधेषु " (चा. ग.)
भूषणे – 'अलंकारः । अलंकृत्य ।
पर्याप्तौ – अलमस्त्यस्य धनम् । पर्याप्तमस्तीत्यर्थः ।
क्ररं चोचुरलं मुहुः । (भ. का. 8-97 ) ।
61
'राक्षस्यो रावणप्रीये
शक्तौ – अलं मल्लो मल्लाय । मल्लोऽयं मत्रान्तरेण साकं योद्धु शक्त
इत्यर्थ: । 'अन्यथा प्रातराशाय कुर्याम त्वाम् अलं वयम् ॥ "
(भ. का. 8-98) ।
,
वारणे- 'अलं महीपाल तव श्रमेण -' (रघुवंशे 2-34 ) ।
1. 'भूषणेऽलम्' (1-4-64) इति गतिसंज्ञा सेन अलंकृत्य इत्यन
4
• कुगतिप्रादयः' (2-2-18) इति समासे हयप् ।
कार:===
=
भोजनमपि । अत्र अलं = पर्याप्तं क्रियतेऽनेनेति वृत्तिः । भूषणवत्
अलंकरणात् शब्दार्थालडकारा अप्येवमुच्यन्ते ।
2.
अत्र पर्याप्तिरर्थ: । 'तुमथांच भाववचनात्' (2-3-15) इति
रावणप्रीत्यै इत्यत्र चतुर्थी ।
3. निपाताध्ययोपसर्गवृत्तौ तु पर्याप्स्यर्थोदाहरणस्वेने दमुदाहृतम् । तदानीं
मलो मला (न्तरा) य पर्याप्त इत्यर्थः ।
4.
'नमः स्वस्ति स्वाहाखघालं वषड्योगाच' (2-3-16) इति चतुर्थी।
अन्न सूत्रेऽलमिति पर्याप्पयर्थस्य तत्पर्यायाणां च ग्रहणम इति सिद्धान्त-
कौमुद्री । तेन ' दैत्येभ्यो हरिरकम्' इतिवत् 'दत्येभ्यो हरिः प्रभुः,
शक्तः, समर्थः' इत्यपि साधुरिति बोध्यम् ।
(116)
"अलं भूषणपर्याप्तिशक्तिवारणनिषेधेषु " (चा. ग.)
भूषणे – 'अलंकारः । अलंकृत्य ।
पर्याप्तौ – अलमस्त्यस्य धनम् । पर्याप्तमस्तीत्यर्थः ।
क्ररं चोचुरलं मुहुः । (भ. का. 8-97 ) ।
61
'राक्षस्यो रावणप्रीये
शक्तौ – अलं मल्लो मल्लाय । मल्लोऽयं मत्रान्तरेण साकं योद्धु शक्त
इत्यर्थ: । 'अन्यथा प्रातराशाय कुर्याम त्वाम् अलं वयम् ॥ "
(भ. का. 8-98) ।
,
वारणे- 'अलं महीपाल तव श्रमेण -' (रघुवंशे 2-34 ) ।
1. 'भूषणेऽलम्' (1-4-64) इति गतिसंज्ञा सेन अलंकृत्य इत्यन
4
• कुगतिप्रादयः' (2-2-18) इति समासे हयप् ।
कार:===
=
भोजनमपि । अत्र अलं = पर्याप्तं क्रियतेऽनेनेति वृत्तिः । भूषणवत्
अलंकरणात् शब्दार्थालडकारा अप्येवमुच्यन्ते ।
2.
अत्र पर्याप्तिरर्थ: । 'तुमथांच भाववचनात्' (2-3-15) इति
रावणप्रीत्यै इत्यत्र चतुर्थी ।
3. निपाताध्ययोपसर्गवृत्तौ तु पर्याप्स्यर्थोदाहरणस्वेने दमुदाहृतम् । तदानीं
मलो मला (न्तरा) य पर्याप्त इत्यर्थः ।
4.
'नमः स्वस्ति स्वाहाखघालं वषड्योगाच' (2-3-16) इति चतुर्थी।
अन्न सूत्रेऽलमिति पर्याप्पयर्थस्य तत्पर्यायाणां च ग्रहणम इति सिद्धान्त-
कौमुद्री । तेन ' दैत्येभ्यो हरिरकम्' इतिवत् 'दत्येभ्यो हरिः प्रभुः,
शक्तः, समर्थः' इत्यपि साधुरिति बोध्यम् ।