avyayakośa /74
This page has not been fully proofread.
38
अन्यथावे – अपवर्तते. अपेनम् ॥
-
विश्लेषे–अपमुच्यते । अप-
बाहयति ॥ हासे—अपचयः, अपकृष्टः ॥ उद्घाटने- अपवृत्तं द्वारम् ।
उद्घाटितमित्यर्थः ॥ वारणे-अपाकरोति, अपहतं पापम् । वारितमित्यर्थः ।
ईप्सायाम् – अपेक्षा ॥ व्यावृत्तौ – अपसंपति, अपयाति ॥ अनुत्कर्षे-
अपन्याय:, 'अपगरः ॥ यक्कारे- अपक्षिपति, अपगतिः ॥ उत्प्रासे
अपहसति ॥ मुक्तौ–'अपवर्गः ॥ प्रतिदाने–ऋणमपाकरोति ॥ व्याजे
अपदेशः, अन्यापदेशः, स्वापदेशः ॥ दोषे - अपार्थः, अपवाद:, अप-
भ्रंशः ॥ दोहे – अपराध्यति, अपकारः ॥ निहव–अपह्नवः, अपलपति,
अपजानीते ॥ 'लेखने— अपस्किरते वृपलो हृष्टः ॥ चौर्ये - अपहरति,
अपनयः ॥ निर्देशे–व्यपदिशति ॥ पूजायाम्-अपचितो विष्णुः ॥
वैकृत्ये — अपकीर्णमुखः ॥ अंशे– अपस्करः = रथाङ्गम् ॥ विपर्यये – अप-
मृत्युः, अपसव्यम्, अपद्वारम् ॥
-
3.
अॅप
1. अप गीर्यते इत्यपगरः = निन्द्रा । 'अपगरो = निन्दा । ' इति कात्यायन
श्रौतसूखव्याख्यायाम् (13-3-3)। निन्दाया: अनुत्कर्षार्थकत्वादत्र
संगतिः ।
2.
• उत्प्राशः इति तालव्यान्ततया निपाताव्ययोपसर्गवृत्तौ पाठ:
परिदृश्यते; सत्वपपाठ: । दन्त्यान्तस्यैव अमरादिकोशेपलम्भात् तस्यैव
च न्याय्यत्वात् । द्विरूपकोशादिषु प्राय: तालव्यान्तानां दन्त्यान्तानां च
अर्थसाम्यस्योक्तत्वात् तालव्यान्तत्वेऽपि नासाधुत्वमिति केचित् ।
8
"
-
.
-
अपवृज्यते संसार इत्यपवर्ग: मोक्षः' इति सर्वत्र ग्रन्थेषु विलेखनात्
वस्तुतोऽत्र विश्लेषरूपाथ एवान्तर्भावो न्याय्यः । स्पष्टप्रतिपयर्थमतः
मुक्तिरूपार्थ उपात्त इति ज्ञायते ।
4.
खेलने' इति निपाताव्ययोपसर्गवृत्ती दृष्टः पाठोडसाधुः, यत
6
• अपाच्चतुप्पाच्छकुनिष्त्र । लेखने' (6-1-142) इत्यत्र लेखनरूपार्थ-
स्यैवाष्टाध्याय्यामुक्तम् । अत्राप्युंदाहरणे आलेखनायें प्रकृतसूत्रेण
(6-1-142) सुविशिष्टस्यैव अपस्किरते--' इत्युदाहृतत्वाच्च ।
"
अन्यथावे – अपवर्तते. अपेनम् ॥
-
विश्लेषे–अपमुच्यते । अप-
बाहयति ॥ हासे—अपचयः, अपकृष्टः ॥ उद्घाटने- अपवृत्तं द्वारम् ।
उद्घाटितमित्यर्थः ॥ वारणे-अपाकरोति, अपहतं पापम् । वारितमित्यर्थः ।
ईप्सायाम् – अपेक्षा ॥ व्यावृत्तौ – अपसंपति, अपयाति ॥ अनुत्कर्षे-
अपन्याय:, 'अपगरः ॥ यक्कारे- अपक्षिपति, अपगतिः ॥ उत्प्रासे
अपहसति ॥ मुक्तौ–'अपवर्गः ॥ प्रतिदाने–ऋणमपाकरोति ॥ व्याजे
अपदेशः, अन्यापदेशः, स्वापदेशः ॥ दोषे - अपार्थः, अपवाद:, अप-
भ्रंशः ॥ दोहे – अपराध्यति, अपकारः ॥ निहव–अपह्नवः, अपलपति,
अपजानीते ॥ 'लेखने— अपस्किरते वृपलो हृष्टः ॥ चौर्ये - अपहरति,
अपनयः ॥ निर्देशे–व्यपदिशति ॥ पूजायाम्-अपचितो विष्णुः ॥
वैकृत्ये — अपकीर्णमुखः ॥ अंशे– अपस्करः = रथाङ्गम् ॥ विपर्यये – अप-
मृत्युः, अपसव्यम्, अपद्वारम् ॥
-
3.
अॅप
1. अप गीर्यते इत्यपगरः = निन्द्रा । 'अपगरो = निन्दा । ' इति कात्यायन
श्रौतसूखव्याख्यायाम् (13-3-3)। निन्दाया: अनुत्कर्षार्थकत्वादत्र
संगतिः ।
2.
• उत्प्राशः इति तालव्यान्ततया निपाताव्ययोपसर्गवृत्तौ पाठ:
परिदृश्यते; सत्वपपाठ: । दन्त्यान्तस्यैव अमरादिकोशेपलम्भात् तस्यैव
च न्याय्यत्वात् । द्विरूपकोशादिषु प्राय: तालव्यान्तानां दन्त्यान्तानां च
अर्थसाम्यस्योक्तत्वात् तालव्यान्तत्वेऽपि नासाधुत्वमिति केचित् ।
8
"
-
.
-
अपवृज्यते संसार इत्यपवर्ग: मोक्षः' इति सर्वत्र ग्रन्थेषु विलेखनात्
वस्तुतोऽत्र विश्लेषरूपाथ एवान्तर्भावो न्याय्यः । स्पष्टप्रतिपयर्थमतः
मुक्तिरूपार्थ उपात्त इति ज्ञायते ।
4.
खेलने' इति निपाताव्ययोपसर्गवृत्ती दृष्टः पाठोडसाधुः, यत
6
• अपाच्चतुप्पाच्छकुनिष्त्र । लेखने' (6-1-142) इत्यत्र लेखनरूपार्थ-
स्यैवाष्टाध्याय्यामुक्तम् । अत्राप्युंदाहरणे आलेखनायें प्रकृतसूत्रेण
(6-1-142) सुविशिष्टस्यैव अपस्किरते--' इत्युदाहृतत्वाच्च ।
"