avyayakośa /47
This page has not been fully proofread.
अथवा
एव । अतश्च संशयार्थेऽपि अथशब्दः प्रयुज्यते ।
विकल्पे–'ऋतावुपेयात् ; (ऋतौ व्यवेयात्) अथानृतौ पर्ववर्जम् ।'
यथा- 'अथ चेत् त्वमिमं धम्बे संग्राम
2-33 ) इत्यादिषु ।
(18)
पक्षान्तरेऽपि दृश्यते ।
न करिष्यसि ।' (गीता
——
"अथकिम स्वीकारे" (नि) [अ]
निपातसमुदायोऽयम् ।
देवदत्त ! गच्छसि ? अथकिम् ।
11
(19)
"अथकिमु कतरत् इत्यर्थे" (नि)
अथकिमु श्रेयः, भोगो वा मोक्षो वा ?
[द्रष्टव्यः ।
9
अथ + किम् + उ इति निपातत्रयसमुदायोऽयम् । चादिषु (1-4-57)
(20)
"अथच किञ्चेत्यर्थे" (नि)
(21)
66
'अथतु किन्त्वर्थे " (नि)
(22)
"अथवा पक्षान्तरे" (निं)
'अथवा कृतवाग्द्वारे—' (रघुवंशे 1-4)
अयमपि निपातसमुदाय एव। चादिषु (1-4-57) पाठादस्याव्यय-
त्वम अथ' इत्यव्ययस्य पक्षान्तरमप्यर्थः । तस्यैव वाकारेण समुच्चिय
[अ] स्वीकारोऽत्र प्रष्टुराशयानुरोधेनाभ्युपगमः, नतु स्वीकरणरूपः ।
अभ्युपगमोऽपि न वाच्यवृत्याऽनेन निपातेन लभ्य: । किं तु ग्रोत-
कत्वेन लभ्यते । अत एव निपातानां वाचकत्वं योतकत्वं वा इत्यत्र
द्योतकत्वमेव बहुलप्रयोगानुसारेण शाब्दिकैरङ्गीक्रियते इत्यपि शेवम् ।
एव । अतश्च संशयार्थेऽपि अथशब्दः प्रयुज्यते ।
विकल्पे–'ऋतावुपेयात् ; (ऋतौ व्यवेयात्) अथानृतौ पर्ववर्जम् ।'
यथा- 'अथ चेत् त्वमिमं धम्बे संग्राम
2-33 ) इत्यादिषु ।
(18)
पक्षान्तरेऽपि दृश्यते ।
न करिष्यसि ।' (गीता
——
"अथकिम स्वीकारे" (नि) [अ]
निपातसमुदायोऽयम् ।
देवदत्त ! गच्छसि ? अथकिम् ।
11
(19)
"अथकिमु कतरत् इत्यर्थे" (नि)
अथकिमु श्रेयः, भोगो वा मोक्षो वा ?
[द्रष्टव्यः ।
9
अथ + किम् + उ इति निपातत्रयसमुदायोऽयम् । चादिषु (1-4-57)
(20)
"अथच किञ्चेत्यर्थे" (नि)
(21)
66
'अथतु किन्त्वर्थे " (नि)
(22)
"अथवा पक्षान्तरे" (निं)
'अथवा कृतवाग्द्वारे—' (रघुवंशे 1-4)
अयमपि निपातसमुदाय एव। चादिषु (1-4-57) पाठादस्याव्यय-
त्वम अथ' इत्यव्ययस्य पक्षान्तरमप्यर्थः । तस्यैव वाकारेण समुच्चिय
[अ] स्वीकारोऽत्र प्रष्टुराशयानुरोधेनाभ्युपगमः, नतु स्वीकरणरूपः ।
अभ्युपगमोऽपि न वाच्यवृत्याऽनेन निपातेन लभ्य: । किं तु ग्रोत-
कत्वेन लभ्यते । अत एव निपातानां वाचकत्वं योतकत्वं वा इत्यत्र
द्योतकत्वमेव बहुलप्रयोगानुसारेण शाब्दिकैरङ्गीक्रियते इत्यपि शेवम् ।