avyayakośa /411
This page has not been fully proofread.
साति
375
ओकाराभाव: । ढत्वष्टुत्वदलोपदीर्घाः यथायथं प्रवर्तन्ते । 'साढये समन्तात्'
सोढ्वा इत्यर्थ: । 'कृन्मेजन्तः' (1-1-39) इत्यव्ययत्वम् ।
(832)
माहवा
(कृ.)
अस्यापि सोद्र्वेत्यर्थः । पूर्ववत्
"
साढयै सावा साढेति निगमे '
( 6-3.113) इत्सव निपातनात् सहवासोः क्वायां ओकाराभाष: । ढत्वष्टुःबढ-
लोपदीर्घाः । साढ़वा शत्रून् । मोवेत्यर्थः । 'क्त्वातोसुन्-- (1-1-40)
2
इत्यव्ययत्वम् ।
(833)
"साति" (त.)
6
एतत्प्रत्ययान्तमव्ययसंज्ञकमिति ज्ञेयम् । तदुक्तम् –' शस्प्रभृतयः प्राक्
समासान्तेभ्य: - ' (भाष्यम 1-1-38) इति । अत्र प्रभृतिशब्देन व्यर्थानां
ग्रहणम् । अस्य च प्रत्ययस्य व्यर्थकत्वेनास्याप्यव्ययत्वमिति स्पष्टं काशि-
कादिषु । 'अग्निसात् भवति शस्त्रम् । वर्षासु लवणं उदकसात सम्पद्यते ।
ब्राह्मणसात् निधिं करोति । राजसात करोति करम् ।
64
1. अस्वमग्नीभवतीत्यर्थेऽस
विभाषा साति कास (5-4-52)
इति सातिप्रत्ययः । प्रत्यये इकार उच्चारणैकफल्लक: सन् इरसंज्ञांचा
लुप्यते । कारस्य नामास सर्वस्मिना द्वग्यस्य विकारापत्तिः ।
3.
•
▾
2. अभिविधौ सम्पदा च' (5-4-63) इति सातिप्रत्ययो । अभिविधि-
नमात्र यस एकदेशेनापि सर्व प्रकृतिविकारमापयते स इति ज्ञेयम् ।
तीनवचने'(24-64) इति सातिप्रत्यय: । एतावन्तं कालं
ब्राह्मणानबीनं मन्तं विधिवधुना वह्मणाधीनं करोतीत्यर्थः ।
,
4. 'देये नाच' (5-4-65) इति सातिप्रत्ययोऽलं । अवइयं राजे देवं
करमेलाकालमदतं सम्ममधुना ददातीति वाक्वार्थः ।
375
ओकाराभाव: । ढत्वष्टुत्वदलोपदीर्घाः यथायथं प्रवर्तन्ते । 'साढये समन्तात्'
सोढ्वा इत्यर्थ: । 'कृन्मेजन्तः' (1-1-39) इत्यव्ययत्वम् ।
(832)
माहवा
(कृ.)
अस्यापि सोद्र्वेत्यर्थः । पूर्ववत्
"
साढयै सावा साढेति निगमे '
( 6-3.113) इत्सव निपातनात् सहवासोः क्वायां ओकाराभाष: । ढत्वष्टुःबढ-
लोपदीर्घाः । साढ़वा शत्रून् । मोवेत्यर्थः । 'क्त्वातोसुन्-- (1-1-40)
2
इत्यव्ययत्वम् ।
(833)
"साति" (त.)
6
एतत्प्रत्ययान्तमव्ययसंज्ञकमिति ज्ञेयम् । तदुक्तम् –' शस्प्रभृतयः प्राक्
समासान्तेभ्य: - ' (भाष्यम 1-1-38) इति । अत्र प्रभृतिशब्देन व्यर्थानां
ग्रहणम् । अस्य च प्रत्ययस्य व्यर्थकत्वेनास्याप्यव्ययत्वमिति स्पष्टं काशि-
कादिषु । 'अग्निसात् भवति शस्त्रम् । वर्षासु लवणं उदकसात सम्पद्यते ।
ब्राह्मणसात् निधिं करोति । राजसात करोति करम् ।
64
1. अस्वमग्नीभवतीत्यर्थेऽस
विभाषा साति कास (5-4-52)
इति सातिप्रत्ययः । प्रत्यये इकार उच्चारणैकफल्लक: सन् इरसंज्ञांचा
लुप्यते । कारस्य नामास सर्वस्मिना द्वग्यस्य विकारापत्तिः ।
3.
•
▾
2. अभिविधौ सम्पदा च' (5-4-63) इति सातिप्रत्ययो । अभिविधि-
नमात्र यस एकदेशेनापि सर्व प्रकृतिविकारमापयते स इति ज्ञेयम् ।
तीनवचने'(24-64) इति सातिप्रत्यय: । एतावन्तं कालं
ब्राह्मणानबीनं मन्तं विधिवधुना वह्मणाधीनं करोतीत्यर्थः ।
,
4. 'देये नाच' (5-4-65) इति सातिप्रत्ययोऽलं । अवइयं राजे देवं
करमेलाकालमदतं सम्ममधुना ददातीति वाक्वार्थः ।