avyayakośa /372
This page has not been fully proofread.
336
विश्वTET
एव 'सर्व एब प्लुतः साहसमनिच्छता विभाषा वक्तव्यः' (भाष्यम् 8.2-92)
इत्यादिषु पुल्लिङ्गान्तेन सामानाधिकरण्यं युज्यते । अन्यथा 'यलिङ्गं यद्वचनं
या च विभक्तिर्विशेष्यस्य तल्लिङ्गं तद्वचनं सैव विभक्तिविंशेषणस्यापि ॥"
(व्याघ्रभूतिकारिका) इति नियमस्य भङ्गप्रसङ्गात् ।
(725)
"विशु " (ख.)
नानार्थकोऽयम् । 'न विश्व विश्वस्ते विश्वस्ते नातिविश्वसेत्' इत्यत्व
गणकार्यस्यानित्यत्वेन 'विश्वसेत्' इति रूपं साघितम् । भट्टोजिदीक्षितैस्तु
'विशु + असेत्' इत्यङ्गीकृत्य साधुत्वं स्वीकृतम् । 'विश्वक' इत्यपि नानार्थ-
कमव्ययं वेदेषु प्रसिद्धम् । लोकेऽपीति शब्दकल्पद्रुमः ।
66
(726)
विश्वथा " (त.)
इवायें छन्दसि 'प्रत्नपूर्वविश्वेमात् थान् छन्दसि' ( 5 - 3111 ) इति
थाल्प्रत्ययः । 'आस्थालौ' (काशिका 1-1-37) इति परिगणनादव्ययत्नम् ।
'तं प्रत्नथा पूर्वथा विश्वथेमथा – (ऋक् . 5-44-1 )।
(727, 728, 729)
"विश्वह, विश्वहा, विश्वाहा" (ति.)
J
'सर्वदा' इत्यर्थे छान्दसान्येतानि निपातनात् सिद्धानीति ज्ञेयम् ।
'येनाभि कृष्टीस्ततनाम विश्वह ) (ऋकू. 1-160-5) 'आदर्दिरासो
अद्रयो न विश्वहा' (ऋक्. 10-78-6 )। 'सनो विश्वाहा सुक्रतुरादित्य :
सुपथा करत् ।' (ऋकू 1-25-12 ) ।
6
विश्वTET
एव 'सर्व एब प्लुतः साहसमनिच्छता विभाषा वक्तव्यः' (भाष्यम् 8.2-92)
इत्यादिषु पुल्लिङ्गान्तेन सामानाधिकरण्यं युज्यते । अन्यथा 'यलिङ्गं यद्वचनं
या च विभक्तिर्विशेष्यस्य तल्लिङ्गं तद्वचनं सैव विभक्तिविंशेषणस्यापि ॥"
(व्याघ्रभूतिकारिका) इति नियमस्य भङ्गप्रसङ्गात् ।
(725)
"विशु " (ख.)
नानार्थकोऽयम् । 'न विश्व विश्वस्ते विश्वस्ते नातिविश्वसेत्' इत्यत्व
गणकार्यस्यानित्यत्वेन 'विश्वसेत्' इति रूपं साघितम् । भट्टोजिदीक्षितैस्तु
'विशु + असेत्' इत्यङ्गीकृत्य साधुत्वं स्वीकृतम् । 'विश्वक' इत्यपि नानार्थ-
कमव्ययं वेदेषु प्रसिद्धम् । लोकेऽपीति शब्दकल्पद्रुमः ।
66
(726)
विश्वथा " (त.)
इवायें छन्दसि 'प्रत्नपूर्वविश्वेमात् थान् छन्दसि' ( 5 - 3111 ) इति
थाल्प्रत्ययः । 'आस्थालौ' (काशिका 1-1-37) इति परिगणनादव्ययत्नम् ।
'तं प्रत्नथा पूर्वथा विश्वथेमथा – (ऋक् . 5-44-1 )।
(727, 728, 729)
"विश्वह, विश्वहा, विश्वाहा" (ति.)
J
'सर्वदा' इत्यर्थे छान्दसान्येतानि निपातनात् सिद्धानीति ज्ञेयम् ।
'येनाभि कृष्टीस्ततनाम विश्वह ) (ऋकू. 1-160-5) 'आदर्दिरासो
अद्रयो न विश्वहा' (ऋक्. 10-78-6 )। 'सनो विश्वाहा सुक्रतुरादित्य :
सुपथा करत् ।' (ऋकू 1-25-12 ) ।
6