avyayakośa /371
This page has not been fully proofread.
हामहे
'
विभाषा
(723)
"विना" (स्व)
'
वर्जनेऽस्य वृत्तिः। 'तात नोदधिविलोडनं प्रति त्वद् विनाऽद्य वयमुत्स-
(माघे 14-83 ) ।
(माघे 14-83)।
'पृथग्विनानानाभिः
पृथग्विनानानाभिः –' (2-3-32) इति
335
त्वत् इत्यत्र पञ्चमी । 'शशाम वृष्ट्याऽपि विना दवाग्निः' (रघु-2-14)
इत्यत्र तु तृतीयेति ज्ञेयम् । 'विना वातं विना वर्ष विद्युत्प्रपतन विना ।
विना हस्तिकृतान् दोषान केनेमौ पातितौ द्रमौ ॥" इत्यादिषु द्वितीयाविभ
क्तिस्तु ' एनपा द्वितीया; पृथगविनानानाभि: ' (2.3-31; 32) इति योग-
विभागेन काशिकादिषु समर्थितः ।
इदमव बोध्यम् । 'वि' इत्युपसर्गात् स्वार्थे 'विनञ्भ्यां नानात्रौ नसह'
(5-2-27) इति नाप्रत्यये, 'नानाजौ' (भाष्यम् 1-1-38) इति भाष्ये
परिगणितेन तद्धितान्तत्वप्रयोजकाव्यत्वेनैव सिद्धेऽव्ययत्वे स्वरादिषु 'विना'
इति पाठः किमर्थः ? इत्यत्र अर्थान्तरे (= स्वार्थभिन्ने 'अन्तरेण' इत्यर्थे)
समुदायस्य प्रयोगार्थम्, अन्तोदात्तखरार्थं च पाठ इति वदन्ति । स्पष्टमिदं
बृहच्छब्देन्दुशेखरे (अव्ययप्रकरणे) इति ।
(724)
"विभाषा " (च.)
विकल्पार्थ
कमिद मव्ययमिति वैयाकरणाः । नञर्थकत्वमपि कचिदस्येति
स्पष्टम् 'नवेति विभाषा'(1-1-44) इत्यत्र भाष्यादिषु । तदुक्तम् 'विभाषाऽन्य-
तरस्यां वा विकल्पार्थाः प्रकीर्तिताः' इति विकाण्ड शेषेऽप्यव्ययप्रकरणे । अत
'
विभाषा
(723)
"विना" (स्व)
'
वर्जनेऽस्य वृत्तिः। 'तात नोदधिविलोडनं प्रति त्वद् विनाऽद्य वयमुत्स-
(माघे 14-83 ) ।
(माघे 14-83)।
'पृथग्विनानानाभिः
पृथग्विनानानाभिः –' (2-3-32) इति
335
त्वत् इत्यत्र पञ्चमी । 'शशाम वृष्ट्याऽपि विना दवाग्निः' (रघु-2-14)
इत्यत्र तु तृतीयेति ज्ञेयम् । 'विना वातं विना वर्ष विद्युत्प्रपतन विना ।
विना हस्तिकृतान् दोषान केनेमौ पातितौ द्रमौ ॥" इत्यादिषु द्वितीयाविभ
क्तिस्तु ' एनपा द्वितीया; पृथगविनानानाभि: ' (2.3-31; 32) इति योग-
विभागेन काशिकादिषु समर्थितः ।
इदमव बोध्यम् । 'वि' इत्युपसर्गात् स्वार्थे 'विनञ्भ्यां नानात्रौ नसह'
(5-2-27) इति नाप्रत्यये, 'नानाजौ' (भाष्यम् 1-1-38) इति भाष्ये
परिगणितेन तद्धितान्तत्वप्रयोजकाव्यत्वेनैव सिद्धेऽव्ययत्वे स्वरादिषु 'विना'
इति पाठः किमर्थः ? इत्यत्र अर्थान्तरे (= स्वार्थभिन्ने 'अन्तरेण' इत्यर्थे)
समुदायस्य प्रयोगार्थम्, अन्तोदात्तखरार्थं च पाठ इति वदन्ति । स्पष्टमिदं
बृहच्छब्देन्दुशेखरे (अव्ययप्रकरणे) इति ।
(724)
"विभाषा " (च.)
विकल्पार्थ
कमिद मव्ययमिति वैयाकरणाः । नञर्थकत्वमपि कचिदस्येति
स्पष्टम् 'नवेति विभाषा'(1-1-44) इत्यत्र भाष्यादिषु । तदुक्तम् 'विभाषाऽन्य-
तरस्यां वा विकल्पार्थाः प्रकीर्तिताः' इति विकाण्ड शेषेऽप्यव्ययप्रकरणे । अत