avyayakośa /347
This page has not been fully proofread.
यावत्
(670)
यावत् " (च.)
साकल्यावधिमा नात्र वारणका
लहेतुसीमादिष्वर्येषु प्रसिद्धोऽयम् । अव्युत्प
त्रमिदमिति बहवः । यच्छन्दात् 'यत्तदेतेभ्यः परिमाणे वतुप्' ( 5-2-39)
इति वतुष्प्रत्यये, 'आ सर्वनाम्नः' (6-3-91) इति आकारे समुदायस्य चादिषु
पाठादव्यपत्वमिति केचित् । यावान्, यावती यावत् इति परिमाणवाचका:
शब्दा व्युत्पन्नाः त्रिलिङ्गका एतत्समानार्था इतो भिन्नाः ।
साकल्ये - यावत् कार्यं तावत् कुरु । (सकलं कुर्वित्यर्थः) । यावता-
बच्छन्दौ परस्परसापेक्षात्रेय स्वस्त्रार्थमत्र गमयतः, शब्दशक्तिस्वाभाव्यात् ।
कचित् केबलावपीत्यवधेयम् ।
311
अवधौ -मूलात् शाखां यावत् प्रकाण्ड । "यावज्जीषमग्निहोशं
जुहोति' ।
माने – 2 यावदमत्रं ब्राह्मणाना मन्त्रयस्व ।
अवधारणे – याबद् दत्तं तावद्भुक्तम् ।
3 काले – 'यावद् गिरः खे मरुतां चरन्ति' (कुमार. 3-72) ।
-
1.
'यावति बिन्दुजोवो:' (3-4-30) इति जोबतेर्ग मुल । 'बावजोवम्'
इत्यपि अध्ययमेव ।
2.
3.
'याबदहधारणे' (2-1-8) इति अध्ययीभाव समासे 'यादवलं'
इत्यस्याध्ययस्वम् । अमलम् - पालम् ।
परिमाणायें निष्पक्षस्वादस्य का कार्यकत्वमपि इति शेषम् । परिमाण-
स्विविध: – देशतः कालतः, वस्तुत इति काल इदमुदाहरणम् ।
देशे तु 'यावरपुरम्' इति । वस्तुपरिमाणस्य 'यावश्कार्यम्' इति ।
-
(670)
यावत् " (च.)
साकल्यावधिमा नात्र वारणका
लहेतुसीमादिष्वर्येषु प्रसिद्धोऽयम् । अव्युत्प
त्रमिदमिति बहवः । यच्छन्दात् 'यत्तदेतेभ्यः परिमाणे वतुप्' ( 5-2-39)
इति वतुष्प्रत्यये, 'आ सर्वनाम्नः' (6-3-91) इति आकारे समुदायस्य चादिषु
पाठादव्यपत्वमिति केचित् । यावान्, यावती यावत् इति परिमाणवाचका:
शब्दा व्युत्पन्नाः त्रिलिङ्गका एतत्समानार्था इतो भिन्नाः ।
साकल्ये - यावत् कार्यं तावत् कुरु । (सकलं कुर्वित्यर्थः) । यावता-
बच्छन्दौ परस्परसापेक्षात्रेय स्वस्त्रार्थमत्र गमयतः, शब्दशक्तिस्वाभाव्यात् ।
कचित् केबलावपीत्यवधेयम् ।
311
अवधौ -मूलात् शाखां यावत् प्रकाण्ड । "यावज्जीषमग्निहोशं
जुहोति' ।
माने – 2 यावदमत्रं ब्राह्मणाना मन्त्रयस्व ।
अवधारणे – याबद् दत्तं तावद्भुक्तम् ।
3 काले – 'यावद् गिरः खे मरुतां चरन्ति' (कुमार. 3-72) ।
-
1.
'यावति बिन्दुजोवो:' (3-4-30) इति जोबतेर्ग मुल । 'बावजोवम्'
इत्यपि अध्ययमेव ।
2.
3.
'याबदहधारणे' (2-1-8) इति अध्ययीभाव समासे 'यादवलं'
इत्यस्याध्ययस्वम् । अमलम् - पालम् ।
परिमाणायें निष्पक्षस्वादस्य का कार्यकत्वमपि इति शेषम् । परिमाण-
स्विविध: – देशतः कालतः, वस्तुत इति काल इदमुदाहरणम् ।
देशे तु 'यावरपुरम्' इति । वस्तुपरिमाणस्य 'यावश्कार्यम्' इति ।
-