avyayakośa /337
This page has not been fully proofread.
मिथ:
(643)
मातावत् " (नि.)
'मा+तावत् ' इति
निपातद्वयसमुदायोऽयं निषेधानिश्चययो वर्तते ।
निषेधे – मातावद् बद । अनिश्चये - मातावद् भुङ्क्ष्य । 'माताबद् भोः'
इत्यत्न अमर्षोऽपि निषेध एत्रान्तर्भवतीति तिलकः ।
एवम् 'मा+स्म' इत्यपि निपातद्वयसमुदायो वारणे वर्तते । 'इत-
राजसथेषु मास्म भूद् अपि मे जन्म चतुमुखात्मना' (स्तोत्ररत्नम् 55 ) ।
रूपक मिदम् ।
301
(644)
मालायाम् " (च.)
अल्पपरिमाणवाचकोऽयम् । 'मात्रायां भोजकः' । विभक्तिप्रति.
(645)
" मास्य (च.)
अनिर्दिष्टार्थकोऽयं चादिषु कैश्चित् पठथते । छान्दसोऽयम् ।
(646)
"मिथ:" (स्व.)
रहोऽन्योन्यार्थयोरयं वर्तते । रहसि तथापि बाचालतया युनक्ति
(
मां मिथस्त्वदामात्रणलोलुप मनः ' (माघे 1-40)। अन्योन्यायें
' मिथः सम्प्रवदन्ते पण्डिताः' । छन्दसि तु अनुक्रमेण ' इत्यर्थेऽपि
दृश्यते । यथा – 'सूर्या मासा मिथ उच्चरात: ॥' (ऋक् 10-68-10 ) ।
-
(643)
मातावत् " (नि.)
'मा+तावत् ' इति
निपातद्वयसमुदायोऽयं निषेधानिश्चययो वर्तते ।
निषेधे – मातावद् बद । अनिश्चये - मातावद् भुङ्क्ष्य । 'माताबद् भोः'
इत्यत्न अमर्षोऽपि निषेध एत्रान्तर्भवतीति तिलकः ।
एवम् 'मा+स्म' इत्यपि निपातद्वयसमुदायो वारणे वर्तते । 'इत-
राजसथेषु मास्म भूद् अपि मे जन्म चतुमुखात्मना' (स्तोत्ररत्नम् 55 ) ।
रूपक मिदम् ।
301
(644)
मालायाम् " (च.)
अल्पपरिमाणवाचकोऽयम् । 'मात्रायां भोजकः' । विभक्तिप्रति.
(645)
" मास्य (च.)
अनिर्दिष्टार्थकोऽयं चादिषु कैश्चित् पठथते । छान्दसोऽयम् ।
(646)
"मिथ:" (स्व.)
रहोऽन्योन्यार्थयोरयं वर्तते । रहसि तथापि बाचालतया युनक्ति
(
मां मिथस्त्वदामात्रणलोलुप मनः ' (माघे 1-40)। अन्योन्यायें
' मिथः सम्प्रवदन्ते पण्डिताः' । छन्दसि तु अनुक्रमेण ' इत्यर्थेऽपि
दृश्यते । यथा – 'सूर्या मासा मिथ उच्चरात: ॥' (ऋक् 10-68-10 ) ।
-