avyayakośa /315
This page has not been fully proofread.
आहे
(583)
प्राहम् " (ति.)
पूर्वाहार्थकोऽयम् । प्रगतत्वमहाम्, प्रगतम् अह्नः इति वा प्राहम् ।
तिष्टद्गुप्रभृतिषु निपातनादह्लादेश: । 'प्रातः प्राहं प्रगे काल्यम् – इति
-
कोशः । वर्तिपदार्थप्राधान्ये एव अव्ययीभावसमासेऽस्याव्ययत्वम् । अन्यपदार्थ
प्राधान्ये तु बहुव्रीहि समास एव । 'प्राहो वायुः' इति यथा ।
(584)
"प्राहे" (च.)
प्रातरर्थकोऽयम् । एदन्तत्वमस्य चादिषु निपातनात्, 'सायंचिरं-
प्राह्णेप्रगेअव्ययेभ्यः– (4-3-23 ) इत्यत्र सप्तम्यन्ननिर्देशाद्वा बोध्यम् ।
प्राहे गच्छति । प्राह्णतनो वायुः । प्रातराम् । प्राङ्केतमाम् ।
66
2.
279
1.
शन्त्र ' सायंचिरंपाङ्खे–' (4-3-23) इत्यादिना वैषिक: ट्युः ट्यु
वा प्रत्ययः । तत्सवियोगेन प्रकृतेः तुडागमय । अदमवधेयम्-
'घकालतनेषु कालनाग्न: (6-3-17) इस्बेतेनैव प्राप्तम्बा,
'पूर्वाहतनः' इत्यादिग्विव अलुकि सिद्धे 'प्र' इति सूबे एइन्तस्व-
निपातनात् अन्य देवेदमे दन्त प्रतिरूप कमव्यय मिति ज्ञाबते । न चाह
'अव्ययेभ्यः' इति पृथगन्यमानामुपादानात् तावताऽपि 'ग्राहे' इत्यस्य
पुनर्विशिष्य ग्रहणे किं नियामकमिति वाच्यम् । 'वकालतनेषु –'
(6-3-17) इत्यस्य वैकल्पिकत्वेन नित्या पुदन्तस्वकात्रणार्थ मेव
ग्रहणमिति मन्येथाः ।
6
अन्त्र, 'द्विवचन विभज्योपपदे तरबीयसुनौ' (5-3-57 ) इति, अति-
शायने समविष्ठनौ' (5-3-55) इति च तरतमपौ प्रत्ययौ । तद्
तात् 'किमेतूतिङन्ययघात् ' (5-4-11) इत्यामुप्रत्ययः ।
(583)
प्राहम् " (ति.)
पूर्वाहार्थकोऽयम् । प्रगतत्वमहाम्, प्रगतम् अह्नः इति वा प्राहम् ।
तिष्टद्गुप्रभृतिषु निपातनादह्लादेश: । 'प्रातः प्राहं प्रगे काल्यम् – इति
-
कोशः । वर्तिपदार्थप्राधान्ये एव अव्ययीभावसमासेऽस्याव्ययत्वम् । अन्यपदार्थ
प्राधान्ये तु बहुव्रीहि समास एव । 'प्राहो वायुः' इति यथा ।
(584)
"प्राहे" (च.)
प्रातरर्थकोऽयम् । एदन्तत्वमस्य चादिषु निपातनात्, 'सायंचिरं-
प्राह्णेप्रगेअव्ययेभ्यः– (4-3-23 ) इत्यत्र सप्तम्यन्ननिर्देशाद्वा बोध्यम् ।
प्राहे गच्छति । प्राह्णतनो वायुः । प्रातराम् । प्राङ्केतमाम् ।
66
2.
279
1.
शन्त्र ' सायंचिरंपाङ्खे–' (4-3-23) इत्यादिना वैषिक: ट्युः ट्यु
वा प्रत्ययः । तत्सवियोगेन प्रकृतेः तुडागमय । अदमवधेयम्-
'घकालतनेषु कालनाग्न: (6-3-17) इस्बेतेनैव प्राप्तम्बा,
'पूर्वाहतनः' इत्यादिग्विव अलुकि सिद्धे 'प्र' इति सूबे एइन्तस्व-
निपातनात् अन्य देवेदमे दन्त प्रतिरूप कमव्यय मिति ज्ञाबते । न चाह
'अव्ययेभ्यः' इति पृथगन्यमानामुपादानात् तावताऽपि 'ग्राहे' इत्यस्य
पुनर्विशिष्य ग्रहणे किं नियामकमिति वाच्यम् । 'वकालतनेषु –'
(6-3-17) इत्यस्य वैकल्पिकत्वेन नित्या पुदन्तस्वकात्रणार्थ मेव
ग्रहणमिति मन्येथाः ।
6
अन्त्र, 'द्विवचन विभज्योपपदे तरबीयसुनौ' (5-3-57 ) इति, अति-
शायने समविष्ठनौ' (5-3-55) इति च तरतमपौ प्रत्ययौ । तद्
तात् 'किमेतूतिङन्ययघात् ' (5-4-11) इत्यामुप्रत्ययः ।