avyayakośa /306
This page has not been fully proofread.
270
इति गणसूत्रात् भदत्येव । तिष्ठद्गुगणे कालवाचिनामेव पाठात्, अत्र च काल-
वाचकत्वाभावात् कथमस्य संगतिर्रिति न शङ्कथम् । यतस्तत्र ग़णे 'अधोनाभम्'
इत्यादीनां देशवाचकानामपि पाठः । अतः एव 'तिष्ठद्गु' इत्यादयोऽपि
कैश्चित देशपरतयैव व्याख्याताः ।
प्रभृति
'प्रदक्षिणित अभि सोमास इन्द्रम्' (ऋक्. 3-32-15 ) इत्यव तु
प्रदक्षिणसमानार्थकमव्ययान्तरं 'प्रदक्षिणित्' इति इति ज्ञेयम् ।
(558)
"प्रपित्वे" (चा.)
उत्तरायणार्थकरछान्दसोऽयम् । वाचस्पत्य उपात्तः ।
(559)
प्रबाहु: " (व.)
ऊर्ध्वार्थकोऽयम् । 'प्रबाहु इति केचित् तुल्यकालार्थकं पठित्वा
'प्रबाहुक् बहवो गताः' इत्युदाहरन्ति । अनव्ययस्तु प्रबाहुशब्द: कूर्पार्थक:
'सुख बाहुप्रबाहु च मनः सर्वेन्द्रियाणि च ।" (विष्णुपुराणे 5-5-19 ) इति
यथा ।
(560)
"प्रभृति" (च.)
तदारभ्य ' इत्यर्थः । प्रायेण देशवाचकात्, कालवाचकाद्वा शब्दात्
परत एवायं प्रयुज्यते – शब्दशक्तिखाभाव्यात् । 'अद्य प्रभृति हे लोकाः
यूयं यूयं वयं वयम् ।' इति काले । देशे तु 'विन्ध्यात् प्रभृति दण्डकः ।'
इति गणसूत्रात् भदत्येव । तिष्ठद्गुगणे कालवाचिनामेव पाठात्, अत्र च काल-
वाचकत्वाभावात् कथमस्य संगतिर्रिति न शङ्कथम् । यतस्तत्र ग़णे 'अधोनाभम्'
इत्यादीनां देशवाचकानामपि पाठः । अतः एव 'तिष्ठद्गु' इत्यादयोऽपि
कैश्चित देशपरतयैव व्याख्याताः ।
प्रभृति
'प्रदक्षिणित अभि सोमास इन्द्रम्' (ऋक्. 3-32-15 ) इत्यव तु
प्रदक्षिणसमानार्थकमव्ययान्तरं 'प्रदक्षिणित्' इति इति ज्ञेयम् ।
(558)
"प्रपित्वे" (चा.)
उत्तरायणार्थकरछान्दसोऽयम् । वाचस्पत्य उपात्तः ।
(559)
प्रबाहु: " (व.)
ऊर्ध्वार्थकोऽयम् । 'प्रबाहु इति केचित् तुल्यकालार्थकं पठित्वा
'प्रबाहुक् बहवो गताः' इत्युदाहरन्ति । अनव्ययस्तु प्रबाहुशब्द: कूर्पार्थक:
'सुख बाहुप्रबाहु च मनः सर्वेन्द्रियाणि च ।" (विष्णुपुराणे 5-5-19 ) इति
यथा ।
(560)
"प्रभृति" (च.)
तदारभ्य ' इत्यर्थः । प्रायेण देशवाचकात्, कालवाचकाद्वा शब्दात्
परत एवायं प्रयुज्यते – शब्दशक्तिखाभाव्यात् । 'अद्य प्रभृति हे लोकाः
यूयं यूयं वयं वयम् ।' इति काले । देशे तु 'विन्ध्यात् प्रभृति दण्डकः ।'