avyayakośa /304
This page has not been fully proofread.
268
'प्रतिशीन: –प्रतिशीनवान् । प्रतिगृह्यम् । प्रतिशुश्रूषति । 'प्रतिशरदम् ।
प्रत्यनि । 'शाक प्रति — सूप्रति । प्रतिसीदति ।
प्रश्नथा
'प्रतिभट:' इत्यत्र तु उपसर्गप्रतिरूपकोऽयम् । अन्यथा क्रियायोगा-
मात्रात् उपसर्गत्वं न स्यादित्यलम् ।
(554)
प्रत्नथा " (त.)
नूननप्रकारेण, नूतनभिव, इत्यस्यार्थ: । 'प्रत्नपूर्वविश्वेमात् थालू
उन्दसि' ( 5-3-111) इति इवार्थे थाल्प्रत्ययः । 'आस्थालौ' (काशिका
1. 'प्रतेश्च' (6-1-25) इति 'श्वेङ्गतो' इति धातोः प्रतिपूर्वकस्य निष्ठायां
'सम्प्रसारणाच' (6-1-108) इति पूर्वरूपे 'श्योऽस्पर्शे' (8-2-47) इति
निष्ठानवे च रूपमेवम् ।
2 'प्रत्यपिभ्यां ग्रहे:' (3-1-118) इसि प्रतिपूर्वस्य प्रदधातो क्यप् प्रत्ययः । सच
'छन्दसीति वक्तव्यम्' (वा. 3-1-118) इति वचनात् छन्दस्येव । 'मतस्य
न प्रतिगृह्यम्' ।
3. 'प्रत्याभ्यां ध्रुवः' (1-3-59) इति शृणोते: सन्नन्तात् तङो निषेत्रः ।
4. अत्र 'लक्षणेनाभिप्रती आभिमुण्ये' (2-4-14) इति आभिमुख्यत्राचिन:
शरच्छदेनाव्ययीभावः । शरद आभिमुख्ये प्रतिधारदम् । 'अव्ययोभावे
शरप्रभृतिभ्यः' (5-4-107) इति समासान्तदृचू ।
5. भत्रापि पूत्रवत् लक्षणयाचकेनाव्ययीभावः । प्रत्यनि- अग्न्याभिमुख्येन
इत्यर्थः । महाविभाषया कदाचित् 'अग्निं प्रति' इति वाक्यमपि ।
6.
सुप् प्रतिना मात्रायें (2-1-9) इति मात्र। [-बिन्दु, स्तोम्, अल्प-
मिति यादत) थंकेन प्रतिनाव्ययोभायः ।
7.
'सदिरप्रते:' (8-3-66) इत्युक्ते : षत्वमन्त्र न । एवमन्त्र निदर्शनार्थं 'प्रति'
इत्युपसर्गाश्रितानि कार्याणि दिमावेण प्रदर्शितानि । निदर्शिवदि-
शाऽन्ये ऽप्येवमस्य विशेषाः यथाशास्त्रमूझा इत्यलं विश्वरेण ।
'प्रतिशीन: –प्रतिशीनवान् । प्रतिगृह्यम् । प्रतिशुश्रूषति । 'प्रतिशरदम् ।
प्रत्यनि । 'शाक प्रति — सूप्रति । प्रतिसीदति ।
प्रश्नथा
'प्रतिभट:' इत्यत्र तु उपसर्गप्रतिरूपकोऽयम् । अन्यथा क्रियायोगा-
मात्रात् उपसर्गत्वं न स्यादित्यलम् ।
(554)
प्रत्नथा " (त.)
नूननप्रकारेण, नूतनभिव, इत्यस्यार्थ: । 'प्रत्नपूर्वविश्वेमात् थालू
उन्दसि' ( 5-3-111) इति इवार्थे थाल्प्रत्ययः । 'आस्थालौ' (काशिका
1. 'प्रतेश्च' (6-1-25) इति 'श्वेङ्गतो' इति धातोः प्रतिपूर्वकस्य निष्ठायां
'सम्प्रसारणाच' (6-1-108) इति पूर्वरूपे 'श्योऽस्पर्शे' (8-2-47) इति
निष्ठानवे च रूपमेवम् ।
2 'प्रत्यपिभ्यां ग्रहे:' (3-1-118) इसि प्रतिपूर्वस्य प्रदधातो क्यप् प्रत्ययः । सच
'छन्दसीति वक्तव्यम्' (वा. 3-1-118) इति वचनात् छन्दस्येव । 'मतस्य
न प्रतिगृह्यम्' ।
3. 'प्रत्याभ्यां ध्रुवः' (1-3-59) इति शृणोते: सन्नन्तात् तङो निषेत्रः ।
4. अत्र 'लक्षणेनाभिप्रती आभिमुण्ये' (2-4-14) इति आभिमुख्यत्राचिन:
शरच्छदेनाव्ययीभावः । शरद आभिमुख्ये प्रतिधारदम् । 'अव्ययोभावे
शरप्रभृतिभ्यः' (5-4-107) इति समासान्तदृचू ।
5. भत्रापि पूत्रवत् लक्षणयाचकेनाव्ययीभावः । प्रत्यनि- अग्न्याभिमुख्येन
इत्यर्थः । महाविभाषया कदाचित् 'अग्निं प्रति' इति वाक्यमपि ।
6.
सुप् प्रतिना मात्रायें (2-1-9) इति मात्र। [-बिन्दु, स्तोम्, अल्प-
मिति यादत) थंकेन प्रतिनाव्ययोभायः ।
7.
'सदिरप्रते:' (8-3-66) इत्युक्ते : षत्वमन्त्र न । एवमन्त्र निदर्शनार्थं 'प्रति'
इत्युपसर्गाश्रितानि कार्याणि दिमावेण प्रदर्शितानि । निदर्शिवदि-
शाऽन्ये ऽप्येवमस्य विशेषाः यथाशास्त्रमूझा इत्यलं विश्वरेण ।