avyayakośa /266
This page has not been fully proofread.
नि:
(475)
" नित्यदा " (ख.)
सातल्यमस्यार्थः । वेदेष्वेवास्य प्रयोगः । 'सर्वेकान्य (5-3-14)
इति दाप्रत्ययविधायके सूत्रेऽस्यानुपादानेऽपि नित्यशब्दस्य बाडुलकाद् दाप्रत्ययः
इति ज्ञेयम् । 'राधेयो नित्यदा दाता' इति प्रयोगदर्शनात् लोकेऽपील्याहुः ।
230
(476)
" निः" (उ. ग. उ.प्र.)
66
"निः पृथक्करणे खेदे बहिष्कृत्याग्रहे भृशे ।
भोगेऽधिश्रयणे शान्तावन्तर्धानपदार्थयोः ॥
आविष्करणसम्पत्योर्वियोगे दर्शने सुखे ।" इति क्षीरस्वामी ।
अभावादिषु च दृश्यते ।
पृथक्करणे- निष्कासयति, निरः । खेदे – निर्वेदः, निस्सहते ।
बहिष्कृतौ – निरस्यति, निराचष्टे, निराकरोति । आग्रहे – निर्बंन्धः ।
भृशे—निर्दग्धः, निरीक्षते, निर्जितः । भोगे – निर्वेशः, निरामयः । अघि-
-
श्रयणे – निर्वापः । शान्तौ – निर्वाणोऽग्निः, निर्याणम् । अन्तर्धाने-
-
-
—
निष्कान्त: । पदार्थे– निर्ज्ञानम् । आविष्करणे - निर्मितिः । सम्पत्तौ -
निष्पत्तिः । वियोगे – निश्शल्यम्, निर्गतः । दर्शने– निर्दिष्टम् ।
सुखे – निर्वृतिः, निर्वेश: । सुखमेव क्वचित् भृतित्वेन व्यपदिश्यते ।
-
अभावे – निर्मक्षिकम् । गतौ - निर्गतो प्रामात् निष्टयः
लादिः । अव्ययसंज्ञकत्वात् त्यप् ।
= चण्डा.
(475)
" नित्यदा " (ख.)
सातल्यमस्यार्थः । वेदेष्वेवास्य प्रयोगः । 'सर्वेकान्य (5-3-14)
इति दाप्रत्ययविधायके सूत्रेऽस्यानुपादानेऽपि नित्यशब्दस्य बाडुलकाद् दाप्रत्ययः
इति ज्ञेयम् । 'राधेयो नित्यदा दाता' इति प्रयोगदर्शनात् लोकेऽपील्याहुः ।
230
(476)
" निः" (उ. ग. उ.प्र.)
66
"निः पृथक्करणे खेदे बहिष्कृत्याग्रहे भृशे ।
भोगेऽधिश्रयणे शान्तावन्तर्धानपदार्थयोः ॥
आविष्करणसम्पत्योर्वियोगे दर्शने सुखे ।" इति क्षीरस्वामी ।
अभावादिषु च दृश्यते ।
पृथक्करणे- निष्कासयति, निरः । खेदे – निर्वेदः, निस्सहते ।
बहिष्कृतौ – निरस्यति, निराचष्टे, निराकरोति । आग्रहे – निर्बंन्धः ।
भृशे—निर्दग्धः, निरीक्षते, निर्जितः । भोगे – निर्वेशः, निरामयः । अघि-
-
श्रयणे – निर्वापः । शान्तौ – निर्वाणोऽग्निः, निर्याणम् । अन्तर्धाने-
-
-
—
निष्कान्त: । पदार्थे– निर्ज्ञानम् । आविष्करणे - निर्मितिः । सम्पत्तौ -
निष्पत्तिः । वियोगे – निश्शल्यम्, निर्गतः । दर्शने– निर्दिष्टम् ।
सुखे – निर्वृतिः, निर्वेश: । सुखमेव क्वचित् भृतित्वेन व्यपदिश्यते ।
-
अभावे – निर्मक्षिकम् । गतौ - निर्गतो प्रामात् निष्टयः
लादिः । अव्ययसंज्ञकत्वात् त्यप् ।
= चण्डा.