avyayakośa /264
This page has not been fully proofread.
228
चुल्लम् । 'नीशार: । निदत्तम्, निकामम्, निशीतम्। नितराम्,
अनिवतः । 'निकटम् ।
1.
नीशारः = निवृतम् ;
निवृतेषु' (वा. 3-3-21) इति छन् ।
4
(6-3-122) इति नेदर्दीर्घः। गौरि वाकृतनीशार: प्रायेण शिशिरे
कृश: ' । अल ने: संवरणमप्यर्थ इति ज्ञेयम् ।
3.
2.
वस्तुतस्तु
'अत्र उपसर्गात्त: '
अस 'नि' इति नोपसर्गः, तदात्वे
(7-4-47) इति प्रकृतेः वध्यप्रसङ्गेन 'नीसम्' इत्येव सिद्धयेत ।
ववश्व स्वरादिषु उपसर्गप्रतिरूपकाणां पाठात. उपसर्गपतिरूपकोपस्टाद्
इति तिल काहीनामाशयः ।
दाजो निष्ठान्तमिदम्
'अवदत्तं विदत्तं च प्रदत्तं चादिकर्मणि सुदसमनुदत्तं च निदत्तमिति
चेष्यते ॥' (भाष्यम् 7-4-46) इति वचनात् भाष्येष्टयैवेतेषां न
'नितराम्' इत्यादिषु प्रत्ययोपरत्तये
तन्त्रमिति न कोऽपि दोषः ।
उपसर्गप्रति रूपका श्रमणेऽपि - निरुक्तस्थलेऽपि तथैवाश्रयणेन किमपि
6
•
निदानं पश्याम इति उपसर्ग एवालेति बोध्यम् । न च आदिकर्मणि
इति निरुक्तभाष्यकारिकायां पठितवान् 'आदिकर्मणि कः कर्तव
स्य एक-
( 3-4-71) इत्येतद्विषयिकैवेय मिटिरिति वाच्यम् ।
देशानुमितिद्वारा सर्वश्रापि निष्ठान्तेष्वेवमेवेति सूचनार्थटतात् । यदि
आदि कर्मण्येव रूपसिद्धिरित्याग्र
तदाऽस्तु पूर्वार्धोपात्तेष्वेव
प्रकृतेन तथेति सिद्धं नः समी-
4.
आवरणमिति यावत् ।
'वायुवर्ण-
'उपसर्गस्व घञि - '
-
.
अवदत्त - वित्त प्रदत्तेष्वेव तथा ।
हितम् । कैयटस्वरसोवेक्तेन ।
J
2
उपच्छन्दलायें (5-1-118) इत नतिप्रत्ययः । वेद
एदाय 'बदुद्दणे निवले याति बत् (ऋ. 10-142-4)।
निवत: इति तृतीयाबहुवचनम् ।
.
'ने: समोपे' (वचनम् 5-2-29) इति भोजोक्त्या कट प्रत्ययः ।
निकटम् == अन्तिकम् ।
चुल्लम् । 'नीशार: । निदत्तम्, निकामम्, निशीतम्। नितराम्,
अनिवतः । 'निकटम् ।
1.
नीशारः = निवृतम् ;
निवृतेषु' (वा. 3-3-21) इति छन् ।
4
(6-3-122) इति नेदर्दीर्घः। गौरि वाकृतनीशार: प्रायेण शिशिरे
कृश: ' । अल ने: संवरणमप्यर्थ इति ज्ञेयम् ।
3.
2.
वस्तुतस्तु
'अत्र उपसर्गात्त: '
अस 'नि' इति नोपसर्गः, तदात्वे
(7-4-47) इति प्रकृतेः वध्यप्रसङ्गेन 'नीसम्' इत्येव सिद्धयेत ।
ववश्व स्वरादिषु उपसर्गप्रतिरूपकाणां पाठात. उपसर्गपतिरूपकोपस्टाद्
इति तिल काहीनामाशयः ।
दाजो निष्ठान्तमिदम्
'अवदत्तं विदत्तं च प्रदत्तं चादिकर्मणि सुदसमनुदत्तं च निदत्तमिति
चेष्यते ॥' (भाष्यम् 7-4-46) इति वचनात् भाष्येष्टयैवेतेषां न
'नितराम्' इत्यादिषु प्रत्ययोपरत्तये
तन्त्रमिति न कोऽपि दोषः ।
उपसर्गप्रति रूपका श्रमणेऽपि - निरुक्तस्थलेऽपि तथैवाश्रयणेन किमपि
6
•
निदानं पश्याम इति उपसर्ग एवालेति बोध्यम् । न च आदिकर्मणि
इति निरुक्तभाष्यकारिकायां पठितवान् 'आदिकर्मणि कः कर्तव
स्य एक-
( 3-4-71) इत्येतद्विषयिकैवेय मिटिरिति वाच्यम् ।
देशानुमितिद्वारा सर्वश्रापि निष्ठान्तेष्वेवमेवेति सूचनार्थटतात् । यदि
आदि कर्मण्येव रूपसिद्धिरित्याग्र
तदाऽस्तु पूर्वार्धोपात्तेष्वेव
प्रकृतेन तथेति सिद्धं नः समी-
4.
आवरणमिति यावत् ।
'वायुवर्ण-
'उपसर्गस्व घञि - '
-
.
अवदत्त - वित्त प्रदत्तेष्वेव तथा ।
हितम् । कैयटस्वरसोवेक्तेन ।
J
2
उपच्छन्दलायें (5-1-118) इत नतिप्रत्ययः । वेद
एदाय 'बदुद्दणे निवले याति बत् (ऋ. 10-142-4)।
निवत: इति तृतीयाबहुवचनम् ।
.
'ने: समोपे' (वचनम् 5-2-29) इति भोजोक्त्या कट प्रत्ययः ।
निकटम् == अन्तिकम् ।