avyayakośa /257
This page has not been fully proofread.
नमस्
(457)
6
नमनमस्यार्थः ।
अल ' नमः स्वस्ति –' (2-3-16)
नमस्" (चा. सा.)
(रामा.) ।
नमोऽस्तु रामाय सलक्ष्मणाय-
इति चतुर्थी।
(2-3-16) इति चतुर्थी। 'नारायणं नमस्कृत्य '
इत्यादिषु तु कृत्रातोरेत्र नमनमर्थः । नमस्शब्दस्तु तदर्थयोतकः; तेन
द्वितीयेति बोध्यम् । 'विष्णत्रे दीपो नमः । दीपं निवेदयामीत्यर्थः । इति
तिलकः । त्रिस्तरस्तु शब्दशक्तिप्रकाशिकायां द्रष्टव्यः । अस्य साक्षात्प्र-
भृतित्वात् कृञो योगे गतिसंज्ञायां समासे, ल्यपि नमस्कृत्य इति
सिद्धयति । 'नमम्पुरसोर्गयोः (8-3-40) इति विमर्गस्य सकार: ।
'प्रणामं येऽपि कुर्वन्ति तेषामपि नमो नमः ।' (भारत - शान्ति 46-136)
इत्यादिषु आर्थित्वात पष्ठीति ज्ञेयम् ।
1
.
221
त्वया -
अत्रेदमवधेयम् –' यः समिधा य आहुती यो वेदेन ददाश मर्तो
अग्नये यो नमसा स्वध्वरः' (ऋक्. 8-193) 'विवेम चास्मै नमसा सह
(भागवते 3-4-18) इत्यादिप्रयोगदर्शनात नमश्शब्द: क्लीचलि.
ङ्गोऽपि वर्तते । अत एव 'नमांसि भूयांसि' 'नमसा योऽकरोद् देवे स
स्वध्वर इतीरित:' (अहिर्बुध्न्यसंहिता 37.37) इत्यादिप्रयोगाः संगताः ।
इति ।
अत एव 'मन्त्रब्रह्मणि मध्यमेन नमसा'
इत्यष्ट श्लोक्यां पराशरभट्टारकैरपि प्रयुक्तम ।
31.31
।
अर्थश्र तुल्य: ।
त्यागस्तयोः (उणादिकोश:), अन्ने बज्रे च ( निघण्टु: 2-7, 29 )
'
'एना वो अग्निं नमसोर्जो नपातम् आहुवे (ऋक्· 7-16-1) इत्यत्र
स्तोत्रे इति शब्दकल्पद्रुमः ।
(457)
6
नमनमस्यार्थः ।
अल ' नमः स्वस्ति –' (2-3-16)
नमस्" (चा. सा.)
(रामा.) ।
नमोऽस्तु रामाय सलक्ष्मणाय-
इति चतुर्थी।
(2-3-16) इति चतुर्थी। 'नारायणं नमस्कृत्य '
इत्यादिषु तु कृत्रातोरेत्र नमनमर्थः । नमस्शब्दस्तु तदर्थयोतकः; तेन
द्वितीयेति बोध्यम् । 'विष्णत्रे दीपो नमः । दीपं निवेदयामीत्यर्थः । इति
तिलकः । त्रिस्तरस्तु शब्दशक्तिप्रकाशिकायां द्रष्टव्यः । अस्य साक्षात्प्र-
भृतित्वात् कृञो योगे गतिसंज्ञायां समासे, ल्यपि नमस्कृत्य इति
सिद्धयति । 'नमम्पुरसोर्गयोः (8-3-40) इति विमर्गस्य सकार: ।
'प्रणामं येऽपि कुर्वन्ति तेषामपि नमो नमः ।' (भारत - शान्ति 46-136)
इत्यादिषु आर्थित्वात पष्ठीति ज्ञेयम् ।
1
.
221
त्वया -
अत्रेदमवधेयम् –' यः समिधा य आहुती यो वेदेन ददाश मर्तो
अग्नये यो नमसा स्वध्वरः' (ऋक्. 8-193) 'विवेम चास्मै नमसा सह
(भागवते 3-4-18) इत्यादिप्रयोगदर्शनात नमश्शब्द: क्लीचलि.
ङ्गोऽपि वर्तते । अत एव 'नमांसि भूयांसि' 'नमसा योऽकरोद् देवे स
स्वध्वर इतीरित:' (अहिर्बुध्न्यसंहिता 37.37) इत्यादिप्रयोगाः संगताः ।
इति ।
अत एव 'मन्त्रब्रह्मणि मध्यमेन नमसा'
इत्यष्ट श्लोक्यां पराशरभट्टारकैरपि प्रयुक्तम ।
31.31
।
अर्थश्र तुल्य: ।
त्यागस्तयोः (उणादिकोश:), अन्ने बज्रे च ( निघण्टु: 2-7, 29 )
'
'एना वो अग्निं नमसोर्जो नपातम् आहुवे (ऋक्· 7-16-1) इत्यत्र
स्तोत्रे इति शब्दकल्पद्रुमः ।