avyayakośa /218
This page has not been fully proofread.
182
स्यामन्तकः सम्प्रविष्टः ॥' (भोजचरित्रे), 'कि कृष्ट्वा हहलेन इन्मि
भुभुजानाक्षिप्य मृद्गामि वा किं वा तं चुचुचूर्णयामि मुसलाघातेन चूर्णाधनम्।
किंवोच्चैर्धधरातले ससकलं सम्पातये दुद्भुतं किं वा तेन सिसीधु पूरय
पपापाले पिचामि क्षणम् ॥' (सुभद्राहरणे १७ श्लोकः) इत्यादिस्वपयलम-
तिविस्तरेण ।
(365)
"डाचू " (त.)
क्रियायोगे डाजन्तानां गतिसंज्ञा 'ऊर्यादिविडाचश्च' (1-4.61)
इति विहिता । गतिसंज्ञकानां निपातत्वात् 'स्वरादिनिपातमव्ययम्'
(1-1-37 ) इत्यव्ययसंज्ञा । 'पटपटाकरोति — दमदमाकरोति ।
कृभ्वस्तियोग एव क्रियायोगशब्देन विवक्षितः। द्वितीयाकरोति तृतीया-
-
अन
9
3
1. नल 'पटत्' इत्यस्प 'अव्यक्तानुकरणाद् द्वयजवरार्धा ( र्ध्या )द् अनितो
डाचू (5-4-57) इति डाच् । 'डाचि ' (वा. 8-1-12)
इति द्विवेचनम्। 'नित्य मात्रेडिते डाचि' (वा. 6-1-99) इति
पररूपम्। उत्तरल तु प्रत्ययस्थ डिवात् टिलोप: । एवमुत्तरमापि
प्रक्रियोझा । द्वयचो न्यूनध्वे डाच्न भवति । इतिशब्दे परेऽपि
नेति बोध्यम् ।
2. अल, 'कृमो द्वितीय तृतीयशम्बबीजात कृषौ (5-4-58) इति
डाच् । द्वितीयाकरोति = एकवारं गृहं क्षेसं पुनः कर्षतीत्यर्थः । शब्बा-
-
-
=
करोति = पुनस्तिर्थंकू कृपतीत्यर्थः । बोजाकरोति = बीजेन सह कृषति
इत्यर्थः ।
'कर्मव्यतीहारे सर्वनाम्नो समासवय बहुलम् -
(वा. 8-1-12) इत्यतो बहुलग्रहणे 'डाचि च (वा. 8-1-12)
>
स्यामन्तकः सम्प्रविष्टः ॥' (भोजचरित्रे), 'कि कृष्ट्वा हहलेन इन्मि
भुभुजानाक्षिप्य मृद्गामि वा किं वा तं चुचुचूर्णयामि मुसलाघातेन चूर्णाधनम्।
किंवोच्चैर्धधरातले ससकलं सम्पातये दुद्भुतं किं वा तेन सिसीधु पूरय
पपापाले पिचामि क्षणम् ॥' (सुभद्राहरणे १७ श्लोकः) इत्यादिस्वपयलम-
तिविस्तरेण ।
(365)
"डाचू " (त.)
क्रियायोगे डाजन्तानां गतिसंज्ञा 'ऊर्यादिविडाचश्च' (1-4.61)
इति विहिता । गतिसंज्ञकानां निपातत्वात् 'स्वरादिनिपातमव्ययम्'
(1-1-37 ) इत्यव्ययसंज्ञा । 'पटपटाकरोति — दमदमाकरोति ।
कृभ्वस्तियोग एव क्रियायोगशब्देन विवक्षितः। द्वितीयाकरोति तृतीया-
-
अन
9
3
1. नल 'पटत्' इत्यस्प 'अव्यक्तानुकरणाद् द्वयजवरार्धा ( र्ध्या )द् अनितो
डाचू (5-4-57) इति डाच् । 'डाचि ' (वा. 8-1-12)
इति द्विवेचनम्। 'नित्य मात्रेडिते डाचि' (वा. 6-1-99) इति
पररूपम्। उत्तरल तु प्रत्ययस्थ डिवात् टिलोप: । एवमुत्तरमापि
प्रक्रियोझा । द्वयचो न्यूनध्वे डाच्न भवति । इतिशब्दे परेऽपि
नेति बोध्यम् ।
2. अल, 'कृमो द्वितीय तृतीयशम्बबीजात कृषौ (5-4-58) इति
डाच् । द्वितीयाकरोति = एकवारं गृहं क्षेसं पुनः कर्षतीत्यर्थः । शब्बा-
-
-
=
करोति = पुनस्तिर्थंकू कृपतीत्यर्थः । बोजाकरोति = बीजेन सह कृषति
इत्यर्थः ।
'कर्मव्यतीहारे सर्वनाम्नो समासवय बहुलम् -
(वा. 8-1-12) इत्यतो बहुलग्रहणे 'डाचि च (वा. 8-1-12)
>