avyayakośa /191
This page has not been fully proofread.
की
155
अरुचौ – 'एवं किल
कृष्णकर्तृक: कंसवध आगमसिद्ध इत्यर्थः ।
केचिद्वदन्ति' । केषाञ्चिदेवं वादो वक्तुररुचि विषय इत्यर्थः । न्यक्कारे-
'त्वं किल योत्स्यसे, पश्याम: ' । सम्भाव्ये – 'पार्थः किल विजेष्यते
कुरुन् । पार्थकर्तृकः कुरुविजयः सम्भावनाविषयः इति बोधः । हेतौ –
'स किल कविरेवमुक्तवान्' (बालरामायणे 7-9 ) । अलीके- 'प्रसह्य सिंहः
किल तां चकर्म ।' (रघुवंशे 2-27 ) । सिंहकर्तृक नन्दिनींकर्षणमलीक-
मित्यर्थः । किलकिञ्चितम् ।
-
प्रसिद्धि - सत्य - परकृत्यादिप्वपि दृश्यतं ।
युस्तस्य राजानो रक्षितुर्यश: । (रघु. 1-27 ) ।
त्रसिद्धौ–'न किलानुय-
सत्ये – 'तादीना शत्रु न
–' परिगतः किल
परकृतौ -
परकृतौ
'किला विवित्से॥' (ऋक्. 1-32-4)।
पञ्चभिरायुधैः—' (यादवाभ्युदये 3-34 )। परकृतिः = अन्योक्तेरनुवादः,
अन्यचर्याभिनयो वा । एवमयं वार्तायाम् वाक्यालङ्कारे च कचित्
प्रयुज्यते । वार्ता = निस्सार इत्यर्थः । वाक्यालङ्कारोऽपि, क्षोदे कृतेऽर्थ-
शून्यत्व मित्यधस्ताद वो चाम
(301)
" की " (नि.)
कुम्मार्थक मदमव्ययमिति वाचस्पत्ये प्रोक्तम् । कीकट कीक-
सादिशब्देषु 'को' इति कुत्सितार्थकेन निपातेन समास इति केचित् ।
1.
किल = अलोकेन किम् = ईपन, चितम् = रचित मित्यर्थ: । 'कोषाश्रु-
हर्ष भीत्यादेः संकरः किलकिञ्चिनम् ' ।
2.
"
ऋखि 'निपातस्य च (6-3-136) इति दीर्घः ।
155
अरुचौ – 'एवं किल
कृष्णकर्तृक: कंसवध आगमसिद्ध इत्यर्थः ।
केचिद्वदन्ति' । केषाञ्चिदेवं वादो वक्तुररुचि विषय इत्यर्थः । न्यक्कारे-
'त्वं किल योत्स्यसे, पश्याम: ' । सम्भाव्ये – 'पार्थः किल विजेष्यते
कुरुन् । पार्थकर्तृकः कुरुविजयः सम्भावनाविषयः इति बोधः । हेतौ –
'स किल कविरेवमुक्तवान्' (बालरामायणे 7-9 ) । अलीके- 'प्रसह्य सिंहः
किल तां चकर्म ।' (रघुवंशे 2-27 ) । सिंहकर्तृक नन्दिनींकर्षणमलीक-
मित्यर्थः । किलकिञ्चितम् ।
-
प्रसिद्धि - सत्य - परकृत्यादिप्वपि दृश्यतं ।
युस्तस्य राजानो रक्षितुर्यश: । (रघु. 1-27 ) ।
त्रसिद्धौ–'न किलानुय-
सत्ये – 'तादीना शत्रु न
–' परिगतः किल
परकृतौ -
परकृतौ
'किला विवित्से॥' (ऋक्. 1-32-4)।
पञ्चभिरायुधैः—' (यादवाभ्युदये 3-34 )। परकृतिः = अन्योक्तेरनुवादः,
अन्यचर्याभिनयो वा । एवमयं वार्तायाम् वाक्यालङ्कारे च कचित्
प्रयुज्यते । वार्ता = निस्सार इत्यर्थः । वाक्यालङ्कारोऽपि, क्षोदे कृतेऽर्थ-
शून्यत्व मित्यधस्ताद वो चाम
(301)
" की " (नि.)
कुम्मार्थक मदमव्ययमिति वाचस्पत्ये प्रोक्तम् । कीकट कीक-
सादिशब्देषु 'को' इति कुत्सितार्थकेन निपातेन समास इति केचित् ।
1.
किल = अलोकेन किम् = ईपन, चितम् = रचित मित्यर्थ: । 'कोषाश्रु-
हर्ष भीत्यादेः संकरः किलकिञ्चिनम् ' ।
2.
"
ऋखि 'निपातस्य च (6-3-136) इति दीर्घः ।