avyayakośa /161
This page has not been fully proofread.
उपचतुरम्
अतश्च, 'उपोप मे परामृश' (ऋक् 1126-7) इत्येव वीप्सायामुदाहरण
भवतीति ज्ञेयम् । अत्र च, 'प्रसमुपोदः पादपूरणे' (8-1-6) इति पादपूरणे
उप इत्यस्य द्विर्वचनम् । एतदेवात्र वीप्सेत्युपचरितमित्यास्तां तावत् ।
अनुकम्पायाम्- 'उपड: - उपक: - उपिय: - उपिल: - उपिक:- उपे-
न्द्रदत्तकः ।
(6
9
(232)
उपचतुरम्" (शरत्.)
चतुर्णां समीपे उपचतुरम् ।
'अव्ययीभावे शरत्प्रभृतिभ्यः'
उपचरसम्, उपविपाशम्,
( 5-4-107) इति समासान्तष्टच् । एवमेव
उपशरदम् उपानसम् उपोपानहम् इत्यादिष्वपि प्रक्रियोह्या ।
उपजरसम् इति । अत्र जराशब्द: शरत्प्रभृतिषु पठयते । तस्य ' जराया
जरसू अन्यतरस्याम्' (7-2-101) इति जरसादेशः ।
9.
125
9
>
1. अनुकम्पित उपेन्द्रदत्त इत्यर्थे, 'प्राचामुपादेरहज्बुचौ (5-3.80)
इति अडच्चुच्प्रत्ययौ भवतः । प्रकरणात्, 'ठाजादाव द्वितीयादच: '
(5-3-83) इति द्वितीयादव ऊर्ध्वभागस्य लोपः । अडच्प्रत्यये उपडः
इति सिध्यति । वुच्प्रत्यये तु' युवोरनाको' (7-1-1) इस्यकादेशे
उपकः इति भवति । 'घनिलचौ च' (5-3-79) इति घन्प्रत्यये,
'आयनेयी—' (7-1–2) इत्यनेन यथासम्भवमस इयादेशे च
उपियः इति भवति । तेनैव इलप्रत्यये उपिकः । उपप्रत्यये तु उपिकः
इति भवति । विम्तरत्नभ्य त्रे यलमव ।
1
अतश्च, 'उपोप मे परामृश' (ऋक् 1126-7) इत्येव वीप्सायामुदाहरण
भवतीति ज्ञेयम् । अत्र च, 'प्रसमुपोदः पादपूरणे' (8-1-6) इति पादपूरणे
उप इत्यस्य द्विर्वचनम् । एतदेवात्र वीप्सेत्युपचरितमित्यास्तां तावत् ।
अनुकम्पायाम्- 'उपड: - उपक: - उपिय: - उपिल: - उपिक:- उपे-
न्द्रदत्तकः ।
(6
9
(232)
उपचतुरम्" (शरत्.)
चतुर्णां समीपे उपचतुरम् ।
'अव्ययीभावे शरत्प्रभृतिभ्यः'
उपचरसम्, उपविपाशम्,
( 5-4-107) इति समासान्तष्टच् । एवमेव
उपशरदम् उपानसम् उपोपानहम् इत्यादिष्वपि प्रक्रियोह्या ।
उपजरसम् इति । अत्र जराशब्द: शरत्प्रभृतिषु पठयते । तस्य ' जराया
जरसू अन्यतरस्याम्' (7-2-101) इति जरसादेशः ।
9.
125
9
>
1. अनुकम्पित उपेन्द्रदत्त इत्यर्थे, 'प्राचामुपादेरहज्बुचौ (5-3.80)
इति अडच्चुच्प्रत्ययौ भवतः । प्रकरणात्, 'ठाजादाव द्वितीयादच: '
(5-3-83) इति द्वितीयादव ऊर्ध्वभागस्य लोपः । अडच्प्रत्यये उपडः
इति सिध्यति । वुच्प्रत्यये तु' युवोरनाको' (7-1-1) इस्यकादेशे
उपकः इति भवति । 'घनिलचौ च' (5-3-79) इति घन्प्रत्यये,
'आयनेयी—' (7-1–2) इत्यनेन यथासम्भवमस इयादेशे च
उपियः इति भवति । तेनैव इलप्रत्यये उपिकः । उपप्रत्यये तु उपिकः
इति भवति । विम्तरत्नभ्य त्रे यलमव ।
1