avyayakośa /157
This page has not been fully proofread.
उनुकम्
121
स्याव्ययत्वम् । 'दक्षिणेन हिमवन्तम उत्तरेण पारियात्रम्' (भाष्ये
6
( 6-3-109)। उत्तरेण रमणीयम् । तत्रागारं धनपतिगृहादुत रेणा-
स्मदीयम् ' (मेघसन्देशे 2-12 ) ।
"
(229)
उत्तरेद्युः" (त.)
उत्तरस्मिन् अहनि — इत्यर्थे, 'सद्य: परुत् परार्यैत्रमः परेधन्यद्य
-
पूर्वथुरन्येशुरन्ततरेथुरितरेयुपरेथुरधरेधुरुभयेधुरुत्तरंधु: ( 5-3-22) इति
निपात्यते । उत्तरशब्दात्, 'पूर्वान्यान्यतरेतरापराधरो भयोत्तरेभ्य एद्यु-
सुच् (वा. 5-3-22 ) इति एद्यसुच्प्रत्ययः । स्वभावादयं अधिकरण-
स्मक्तिप्रधानः । उत्तरेद्युः = आगामिदिने ।
"
1.
(230)
उदकम् " (सा.ग.)
अस्य क्लेदोऽर्थः। साक्षात्प्रभृतिषु (1-4-74) गणे एवं पाठाइस्या-
व्ययत्बम् । कृञो योगे गतिसंज्ञा, तेन 'कुगतिप्रादय: ' (2-2-18) इति
समासे, ल्यपि उदकंकृत्य इति सम्पते । गतिसंज्ञासंनियोगेन उदकशब्दस्य
मकारान्तत्वमपि गणपाठसामर्थ्यादिति बोध्यम् । 'अग्नौकृतामथ हुतै रुदकंकृ-
दाशावार्द्रेकृते विहसनेकृति पद्मिनीनाम् ।' (गणरत्नमहोदधौ)। गतिसंज्ञायाः
पाक्षिकत्वात् पक्षे समासो न । तेन उदकं कृत्वा इत्यपि भवति । 'साक्षात्प्र-
अत्र 'एनपा द्वितीया' (2-3-31) इति पारियातशब्दस्य
द्वितीया ।
121
स्याव्ययत्वम् । 'दक्षिणेन हिमवन्तम उत्तरेण पारियात्रम्' (भाष्ये
6
( 6-3-109)। उत्तरेण रमणीयम् । तत्रागारं धनपतिगृहादुत रेणा-
स्मदीयम् ' (मेघसन्देशे 2-12 ) ।
"
(229)
उत्तरेद्युः" (त.)
उत्तरस्मिन् अहनि — इत्यर्थे, 'सद्य: परुत् परार्यैत्रमः परेधन्यद्य
-
पूर्वथुरन्येशुरन्ततरेथुरितरेयुपरेथुरधरेधुरुभयेधुरुत्तरंधु: ( 5-3-22) इति
निपात्यते । उत्तरशब्दात्, 'पूर्वान्यान्यतरेतरापराधरो भयोत्तरेभ्य एद्यु-
सुच् (वा. 5-3-22 ) इति एद्यसुच्प्रत्ययः । स्वभावादयं अधिकरण-
स्मक्तिप्रधानः । उत्तरेद्युः = आगामिदिने ।
"
1.
(230)
उदकम् " (सा.ग.)
अस्य क्लेदोऽर्थः। साक्षात्प्रभृतिषु (1-4-74) गणे एवं पाठाइस्या-
व्ययत्बम् । कृञो योगे गतिसंज्ञा, तेन 'कुगतिप्रादय: ' (2-2-18) इति
समासे, ल्यपि उदकंकृत्य इति सम्पते । गतिसंज्ञासंनियोगेन उदकशब्दस्य
मकारान्तत्वमपि गणपाठसामर्थ्यादिति बोध्यम् । 'अग्नौकृतामथ हुतै रुदकंकृ-
दाशावार्द्रेकृते विहसनेकृति पद्मिनीनाम् ।' (गणरत्नमहोदधौ)। गतिसंज्ञायाः
पाक्षिकत्वात् पक्षे समासो न । तेन उदकं कृत्वा इत्यपि भवति । 'साक्षात्प्र-
अत्र 'एनपा द्वितीया' (2-3-31) इति पारियातशब्दस्य
द्वितीया ।