avyayakośa /147
This page has not been fully proofread.
ईम
(212)
"ई परिज्ञाने" (नि.)
ई ईदृश: संसार विषादानुकम्पे अप्यस्यार्थाविति मेदिनी ।
सकारातत्वमस्य केचिदम्युपगच्छन्ति 'ईस् दुःखभावने कोपे चाव्ययं
परिकीत्तितम् ।' इति वाङ्मयाणवः । क्रोध-दुःखभावन - प्रत्यक्ष सन्निधि-
सम्बोधनादयोऽप्यर्थाः हेमचन्द्रेणास्योक्ताः । यथासम्भवमुदाहरणानि ज्ञेयानि ।
अस्य एकाचकनिपानत्वात् प्रगृह्यसंज्ञा । तेन अचि परतः प्रकृतिभावो
विशेषः ।
111
-
त्रपुश्चक्रं रथस्य येमथुः । (ऋक्. 5-73-3)
9
(213)
"इम्" (नि.)
अथशब्दार्थ, इदमयें च निपातोऽयं
प्रायश्छान्दसः ।
अथ-
शब्दार्ये यथा – 'एमेनमवृधन् अमृता:' (यजुः) । 'आ + ईम्' एतौ निपातौ
(
अथार्थी । इति वेदभाष्यम् । उदमर्थे-
चयत ईम् अर्यमो अप्रशस्तान् ।'
(ऋक् 1-167-8)। ईम् -इमम् ' इति भाष्यम् ।
(214)
"ईर्मा" (नि.)
6
अत्र' इत्यर्थे निपातोऽयं छान्दसः ।
यथा – 'ईमऽन्यद वपुषे
(212)
"ई परिज्ञाने" (नि.)
ई ईदृश: संसार विषादानुकम्पे अप्यस्यार्थाविति मेदिनी ।
सकारातत्वमस्य केचिदम्युपगच्छन्ति 'ईस् दुःखभावने कोपे चाव्ययं
परिकीत्तितम् ।' इति वाङ्मयाणवः । क्रोध-दुःखभावन - प्रत्यक्ष सन्निधि-
सम्बोधनादयोऽप्यर्थाः हेमचन्द्रेणास्योक्ताः । यथासम्भवमुदाहरणानि ज्ञेयानि ।
अस्य एकाचकनिपानत्वात् प्रगृह्यसंज्ञा । तेन अचि परतः प्रकृतिभावो
विशेषः ।
111
-
त्रपुश्चक्रं रथस्य येमथुः । (ऋक्. 5-73-3)
9
(213)
"इम्" (नि.)
अथशब्दार्थ, इदमयें च निपातोऽयं
प्रायश्छान्दसः ।
अथ-
शब्दार्ये यथा – 'एमेनमवृधन् अमृता:' (यजुः) । 'आ + ईम्' एतौ निपातौ
(
अथार्थी । इति वेदभाष्यम् । उदमर्थे-
चयत ईम् अर्यमो अप्रशस्तान् ।'
(ऋक् 1-167-8)। ईम् -इमम् ' इति भाष्यम् ।
(214)
"ईर्मा" (नि.)
6
अत्र' इत्यर्थे निपातोऽयं छान्दसः ।
यथा – 'ईमऽन्यद वपुषे