avyayakośa /145
This page has not been fully proofread.
" इमथा इदमिवेत्यर्थे " (त.)
इदंशब्दात् इवार्थे, 'प्रत्नपूर्वविश्वेमात् थाल छन्दसि ( 1-1-104)
इतिं थाऌप्रत्ययः । सूत्रे 'इमात्' इति निर्देशात् ' एतेतौ रथो:' (5-3.4)
इति इटादेशं बाधित्वा प्रकृतेरिमादेशः । छन्दस्येवायं प्रयुज्यते । 'तं
प्रत्नथा पूर्वथा विश्वथेमथा ज्येष्ठतार्ति बर्हिषद स्वर्विदम् ।' (ऋक्. 5-44.1) ।
इष्ट्वीनम्
(206)
यथा-
(207)
66
इव ईषदर्थोपमोत्प्रेक्षावाक्यालङ्कारेषु " (चा.)
इवायम् ।
उपमायाम् – चन्द्र इब मुखम् ।
उत्प्रेक्षायाम् – 'लिम्पतीव तमोऽङ्गानि (मृच्छकटिके 4-16 ) । बाक्या-
लङ्कारे– 'किमिव न शक्तिहरं ससाध्वसानाम् ॥' (माघे. 7-52 )।
वाक्यालङ्कारो नाम निरर्थकत्वम् । निदर्शनमपि उपमायामेव पर्यवस्यति ;
अवधारणार्थेऽपि यथा— ' श्रिये पूषन्
-
ईषदर्ये – कडार
-
'क इव दीन हन्यात्' ।
इषुकृतेव देवा: '। (ऋक् 1-184-3)।
109
9
(208)
"इष्ट्वीनम् इष्ट्वेत्यर्थे " (कृ.)
यजधातोः क्त्वाप्रत्यये, 'वचिस्वपियजादीनां किति ( 6-1-65)
इति सम्प्रसारणे, 'सम्प्रसारणाच्च ' (6-2-228) इति पूर्वरूपे, 'ब्रश्चभ्रस्ज-
सृजमृजयजराज –' (8-2-36) इत्यादिना पत्वे, टुत्वम्। 'इष्ट्वीनमिति
इदंशब्दात् इवार्थे, 'प्रत्नपूर्वविश्वेमात् थाल छन्दसि ( 1-1-104)
इतिं थाऌप्रत्ययः । सूत्रे 'इमात्' इति निर्देशात् ' एतेतौ रथो:' (5-3.4)
इति इटादेशं बाधित्वा प्रकृतेरिमादेशः । छन्दस्येवायं प्रयुज्यते । 'तं
प्रत्नथा पूर्वथा विश्वथेमथा ज्येष्ठतार्ति बर्हिषद स्वर्विदम् ।' (ऋक्. 5-44.1) ।
इष्ट्वीनम्
(206)
यथा-
(207)
66
इव ईषदर्थोपमोत्प्रेक्षावाक्यालङ्कारेषु " (चा.)
इवायम् ।
उपमायाम् – चन्द्र इब मुखम् ।
उत्प्रेक्षायाम् – 'लिम्पतीव तमोऽङ्गानि (मृच्छकटिके 4-16 ) । बाक्या-
लङ्कारे– 'किमिव न शक्तिहरं ससाध्वसानाम् ॥' (माघे. 7-52 )।
वाक्यालङ्कारो नाम निरर्थकत्वम् । निदर्शनमपि उपमायामेव पर्यवस्यति ;
अवधारणार्थेऽपि यथा— ' श्रिये पूषन्
-
ईषदर्ये – कडार
-
'क इव दीन हन्यात्' ।
इषुकृतेव देवा: '। (ऋक् 1-184-3)।
109
9
(208)
"इष्ट्वीनम् इष्ट्वेत्यर्थे " (कृ.)
यजधातोः क्त्वाप्रत्यये, 'वचिस्वपियजादीनां किति ( 6-1-65)
इति सम्प्रसारणे, 'सम्प्रसारणाच्च ' (6-2-228) इति पूर्वरूपे, 'ब्रश्चभ्रस्ज-
सृजमृजयजराज –' (8-2-36) इत्यादिना पत्वे, टुत्वम्। 'इष्ट्वीनमिति