avyayakośa /117
This page has not been fully proofread.
भाद्र
81
आकुमारेभ्यः । बन्धे "करोऽयमामुक्त विवाहकौतुक: (कुमारसम्भवे ५.
६६); 'आमुश्चतीवाभरणम्' [रघुवंशे १३-२१] आमुतवान् प्रतिसरं
भगवान् वसिष्ठ: ' ( रामायणचम्वाम् अयोध्याकाण्डे ) ; आमुक्तमाल्यदा
स्पर्धायाम्-मल्लो मल्लम् आह्वयते । निर्देशे -- आज्ञा । उ भूषणे आम्रियते
इति आमरणम् ।
सम्प्रदाये- आमनन्ति ।
पारतन्त्र्ये
आकल्पः ।
आयत्तः, आहितः । स्नाने-आण्टवते ।
आकृतिः ।
संस्थाने आ क्रियते इति
'आयच्छते;
दैर्ध्य-आयाम: - आयतिः = कालदैर्घ्यम्,
आयच्छति रज्जुम् । आहते शिरः, आहन्ति सर्पम् । विज्ञाने आभाति ।
अङ्गीकृतौ — आशृणोति गाम् । त्यागे-आयोजयति, आश्रावः । उत्कण्ठा-
याम् – आतनुते प्रियम् । आस्था । आध्यानम् । आवृत्तौ – आवृत्तिः, आ-
सूत्रयति । भोजने- -आहारः । स्थाने— आधारः, आकरः । आध्माने-
आपूरणम्, आनह्यति । श्रमे — आयासः । आह्वाने— आकारयते, आ-
मन्त्रयति । नैकट्ये— आसन्नः । कालयापने- 'आगमयस्त्र तावत् कश्चित्
कालं प्रतीक्षख इत्यर्थ: । स्पर्शे- 'गामालभ्यार्कमीक्ष्य च' (मनुः 5.87 )
1.
' धास्वर्थ बाघते कश्चित् ' (वाक्यपदीये) इति वचनात् अल आङ्
धात्वर्थबाधकः । आमुक्तवान् बद्धवान् इत्यर्थः ।
2. स्पर्धायामाङ:' (1-3-31) इति द्वेषः आत्मनेपदम् । स्पर्धा-
संघर्षः,
पराभिभवेच्छा ।
SI
"
5.
3.
'आतश्लोपसर्गे' (3-3-106) इत्यङ् ।
4. आङ्पूर्वकाद् यमधातोरकर्मकात् 'आङो यमहनः' (1-3-28) इति
तङ् । सकर्मकात् तु परस्मैपदमेव - 'आयच्छति रज्जुम्' इति यथा ।
'आगमेः क्षमायामात्मनेपदं वक्तव्यम्' (वा. 1-3-21) इति तङ्
• उपेक्षा कालहरणमिति यावत ।
क्षमा
=
इति काशिका ।
66
-
81
आकुमारेभ्यः । बन्धे "करोऽयमामुक्त विवाहकौतुक: (कुमारसम्भवे ५.
६६); 'आमुश्चतीवाभरणम्' [रघुवंशे १३-२१] आमुतवान् प्रतिसरं
भगवान् वसिष्ठ: ' ( रामायणचम्वाम् अयोध्याकाण्डे ) ; आमुक्तमाल्यदा
स्पर्धायाम्-मल्लो मल्लम् आह्वयते । निर्देशे -- आज्ञा । उ भूषणे आम्रियते
इति आमरणम् ।
सम्प्रदाये- आमनन्ति ।
पारतन्त्र्ये
आकल्पः ।
आयत्तः, आहितः । स्नाने-आण्टवते ।
आकृतिः ।
संस्थाने आ क्रियते इति
'आयच्छते;
दैर्ध्य-आयाम: - आयतिः = कालदैर्घ्यम्,
आयच्छति रज्जुम् । आहते शिरः, आहन्ति सर्पम् । विज्ञाने आभाति ।
अङ्गीकृतौ — आशृणोति गाम् । त्यागे-आयोजयति, आश्रावः । उत्कण्ठा-
याम् – आतनुते प्रियम् । आस्था । आध्यानम् । आवृत्तौ – आवृत्तिः, आ-
सूत्रयति । भोजने- -आहारः । स्थाने— आधारः, आकरः । आध्माने-
आपूरणम्, आनह्यति । श्रमे — आयासः । आह्वाने— आकारयते, आ-
मन्त्रयति । नैकट्ये— आसन्नः । कालयापने- 'आगमयस्त्र तावत् कश्चित्
कालं प्रतीक्षख इत्यर्थ: । स्पर्शे- 'गामालभ्यार्कमीक्ष्य च' (मनुः 5.87 )
1.
' धास्वर्थ बाघते कश्चित् ' (वाक्यपदीये) इति वचनात् अल आङ्
धात्वर्थबाधकः । आमुक्तवान् बद्धवान् इत्यर्थः ।
2. स्पर्धायामाङ:' (1-3-31) इति द्वेषः आत्मनेपदम् । स्पर्धा-
संघर्षः,
पराभिभवेच्छा ।
SI
"
5.
3.
'आतश्लोपसर्गे' (3-3-106) इत्यङ् ।
4. आङ्पूर्वकाद् यमधातोरकर्मकात् 'आङो यमहनः' (1-3-28) इति
तङ् । सकर्मकात् तु परस्मैपदमेव - 'आयच्छति रज्जुम्' इति यथा ।
'आगमेः क्षमायामात्मनेपदं वक्तव्यम्' (वा. 1-3-21) इति तङ्
• उपेक्षा कालहरणमिति यावत ।
क्षमा
=
इति काशिका ।
66
-