Since you are not logged in, some functions (such as the OCR button) have been disabled. To use all website features, please create an account.

विवेकचूडामणिः कर्णाटानुवादसहितः / 86 Image 86 of 303 (Page 86)

Proofed once

Help

ಅನಂತರ, ವಿಕ್ಷೇಪ- ಆಖ್ಯಾ = ವಿಕ್ಷೇಪವೆಂಬ ಹೆಸರುಳ್ಳ, ರಜಸಃ = ರಜಸ್ಸಿನ ಉರು-
ಶಕ್ತಿಃ = ಪ್ರಬಲವಾದ ಶಕ್ತಿಯು, ಕಾಮ-ಕ್ರೋಧ- ಪ್ರಕೃತಿಭಿಃ = ಕಾಮಕ್ರೋಧಗಳೇ
ಮೊದಲಾದ, ಬಂಧನಗುಣೈಃ = ಬಂಧಕಗುಣಗಳಿಂದ, ಅಮುಂ= ಇವನನ್ನು, ಪರಂ
ವ್ಯಥಯತಿ = ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವ್ಯಥೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

೧೪೦. ಅತ್ಯಂತಸ್ವಚ್ಛವಾದ ತೇಜಸ್ಸುಳ್ಳ ತನ್ನ ಆತ್ಮಸ್ವರೂಪವು
ಮರೆಯಾಗಲು, ಮನುಷ್ಯನು ಅನಾತ್ಮವಾದ ದೇಹವನ್ನೇ ಅಜ್ಞಾನದಿಂದ
'ನಾನು' ಎಂದು ಭಾವಿಸುತ್ತಾನೆ. ಅನಂತರ ವಿಕ್ಷೇಪವೆಂಬ ಹೆಸರುಳ್ಳ
ರಜೋಗುಣದ ಪ್ರಬಲಶಕ್ತಿಯು ಕಾಮಕ್ರೋಧಗಳೇ ಮೊದಲಾದ[^೧] ಬಂಧಕ
ಗುಣಗಳಿಂದ ಇವನನ್ನು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ವ್ಯಥೆಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ.

[ಶ್ಲೋಕದ ಪೂರ್ವಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಆವರಣಶಕ್ತಿಯ ಕಾರ್ಯವನ್ನೂ ಉತ್ತರಾರ್ಧದಲ್ಲಿ
ವಿಕ್ಷೇಪಶಕ್ತಿಯ ಕಾರ್ಯವನ್ನೂ ತಿಳಿಸಿದೆ.
[^೧] ಕಾಮಕ್ರೋಧಲೋಭಗಳು ಆತ್ಮನಾಶಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದ ನರಕದ್ವಾರವೆಂದು
ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ (೧೭. ೨೧) ಹೇಳಿದೆ.]

ಮಹಾಮೋಹ-ಗ್ರಾಹ-ಗ್ರಸನ-ಗಲಿತಾತ್ಮಾವಗಮನೋ
ಧಿಯೋ ನಾನಾsವಸ್ಥಾಂ ಸ್ವಯಮಭಿನಯಂಸ್ತದ್ಗುಣತಯಾ ।
ಅಪಾರೇ ಸಂಸಾರೇ ವಿಷಯ-ವಿಷಪೂರೇ ಜಲನಿಧೌ
ನಿಮಜ್ಜ್ಯೋನ್ಮಜ್ಜ್ಯಾಯಂ ಭ್ರಮತಿ ಕುಮತಿಃ ಕುತ್ಸಿತಗತಿಃ ॥ ೧೪೧ ।|

ಕುಮತಿಃ= ಕುಮತಿಯಾದ, ಕುತ್ಸಿತಗತಿಃ=ದುರ್ಮಾರ್ಗಿಯಾದ, ಅಯಂ=
ಈ ಜೀವನು, ಮಹಾಮೋಹ-ಗ್ರಾಹ-ಗ್ರಸನ-ಗಲಿತ-ಆತ್ಮ-ಅವಗಮನಃ = ಮಹಾ
ಮೋಹವೆಂಬ ಮೊಸಳೆಯ ನುಂಗುವಿಕೆಯಿಂದ ಜಾರಿಹೋದ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನವುಳ್ಳವನಾಗಿ,
ಸ್ವಯಂ=ತಾನು, ಧಿಯಃ= ಬುದ್ಧಿಯ, ನಾನಾ ಅವಸ್ಥಾಂ = ಭಿನ್ನ ಭಿನ್ನ ಅವಸ್ಥೆಯನ್ನು,
ತದ್ದುಣತಯಾ = ಆಯಾ ಗುಣದಿಂದಲೇ, ಅಭಿನಯ=ಅನುಕರಿಸುತ್ತ  ವಿಷಯ-
ವಿಷಪೂರೇ=ವಿಷಯಗಳೆಂಬ ವಿಷದಿಂದ ತುಂಬಿರುವ, ಅಪಾರೇ = ತೀರವಿಲ್ಲದ,
ಸಂಸಾರೇ ಜಲನಿಧೌ= ಸಂಸಾರಸಾಗರದಲ್ಲಿ, ನಿಮಜ್ಜ್ಯ= ಮುಳುಗಿ, ಉನ್ಮಜ್ಜ್ಯ =
ಎದ್ದು, ಭ್ರಮತಿ =ಅಲೆಯುತ್ತಾನೆ.

೧೪೧. ಮಹಾಮೋಹವೆಂಬ ಮೊಸಳೆಯು ನುಂಗಿದ್ದರಿಂದ ಆತ್ಮಜ್ಞಾನ
ವಿಹೀನನಾಗಿ ಬುದ್ಧಿಯ ಭಿನ್ನ ಭಿನ್ನ ಅವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು[^೧] ಆಯಾ ಗುಣದ ಅಭಿ-
ಮಾನದಿಂದ ತಾನೇ ಅನುಕರಿಸುತ್ತ,[^೨] ವಿಷಯವಿಷದಿಂದ ತುಂಬಿರುವ ಅಪಾರ-
ವಾದ ಸಂಸಾರಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಮುಳುಗುತ್ತ ಏಳುತ್ತ ದುರ್ಮಾರ್ಗಿಯೂ
ಕುಮತಿಯೂ ಆದ ಜೀವನು ಅಲೆಯುತ್ತಾನೆ.

Edit summary (optional) Status

Needs more work

Proofed once

Proofed twice

Not relevant

Only registered users can save changes. Create an account or sign in to save your changes.