Since you are not logged in, some functions (such as the OCR button) have been disabled. To use all website features, please create an account.

मीमांसान्यायप्रकाशः व्याख्यासहितः (to be deleted, missing pages) / 244 Image 244 of 276 (Page 220)

Needs more work

Help

१९०

मीमांसान्यायप्रकाशः शा [यार्थी भावना-
र्थो न तु प्रयत्नः । तस्य धातुनोक्तत्वात् व्यापारविशेषापेक्षायां चेच्छादिः
पश्चादवगम्यते, उद्यमननिपातनवत् ।

तथा च सर्वत्रानुगतत्वादन्योत्पादानुकूलव्यापार सामान्य मेवाख्यातार्थः,
न तु प्रयत्नमात्रम् । रथो गच्छति, देवदत्तः प्रयतत इत्यादिषु तदभावात् ।
न चात्रौपचारिकत्वं वक्तुं युक्तम्, मुख्ये संभवति तस्यान्याय्यत्वात् ।
करोत्यर्थोऽप्यन्योत्पादानुकूलो व्यापार एव न प्रयत्नमात्रम् करोतेश्चेतना-
चेतन कर्तृकाख्यातसामानाधिकरण्यादिति । तत्सिद्धमन्योत्पादानुकूलो व्यापा
रविशेष आर्थी भावनेति ।

सैव चाख्यातांशेनोच्यते-भावयेदिति । तस्याश्च भाग्याकाङ्क्षायां स्व.
गदि भाव्यत्वेन सम्बध्यते । करणाकाङ्क्षायां यागादिः करणत्वेन सम्बध्यते ।
इतिकर्तव्यताकाङ्क्षायां प्रयाजादय इतिकर्तव्यतात्वेन संबध्यन्ते । एवञ्च
यजेतेत्यादिना स्वर्गद्युद्देशेन यागादेविधानात् सिद्धं यागादेर्धर्मत्वं प्रयोजन-
मुद्दिश्य वेदेन विहितत्वात् ।

( उपसंहारः)

। सोऽयं धर्मो यदुद्देशेन विहितः तदुद्देशेन क्रियमाणस्तद्धेतुः । श्रीगो-
(३) ननु – कोऽत्र विशेषः पूर्वस्मात् पक्षात् ? अत आह-तथा चेति । सर्वत्रेति ।
[श्रचेतन कर्तृकस्थले चेतनकर्तृकस्थले चेत्यर्थः । अनुगतत्वादिति । अन्योत्पादानुकूलत्व-
स्येति शेषः । तदभावात् प्रयत्नाभावात् । नन्वेवमप्यन्योत्पादानुकूलव्यापारस्याख्या-
तार्थत्वे पचति, पाकं करोतीति यत्नार्थककृञ्वातुना विवरणानुपपत्तिरित्यत आह-करो-
त्यर्थोऽपीति । कुत एतत् ? अत आह-करोतेरिति । चेतनकर्तृका ख्यातस्थले
देवदत्तः पचतीत्यादौ देवदत्तः पाकं करोतीति विवरणवत् स्थाली पचतीत्यादावचेतन.
कर्तृका ख्यातस्थलेऽपि स्थाली पाकं करोतीति विवरणस्य दृष्टत्वादिस्यर्थः । अतश्चोभयानु-
गतव्यापारस्यैवार्थी भावनात्वं भवितुमर्हति, न तु चेतनमात्रनिष्ठस्य प्रयत्नस्येत्युपसंहरति-
तत्सिद्धमिति । णिजन्तभूधातुना विवरणादपि तस्या अन्योत्पादानुकूलत्वमेव युक्त-
मित्यभिप्रायः । 207662

- एवं मतद्वयेनापि भावनां निरूप्य तत्सम्बन्धित्वात् पूर्व प्रकरणनिरूपणावसरे निरूपि.
तमपि पुनरत्रांशत्रयं तस्यास्संक्षेपतः कथयति-तस्याश्चेति । प्रयाजादय इत्यादिन
यस्य प्रधानस्य प्रकरणे यान्यज्ञानि पठितानि तानि प्रायाणि । प्रन्यारम्भे प्रतिज्ञातं या.
गादेर्मत्वमेतावता प्रबन्धेन निरूप्य दर्शितमित्याशयेन पुनस्तत् स्मारयन् ग्रन्थमुप-
संहरति
— एवञ्चेति ।

(उपसंहारः )

sund

ननु यागादे स्वर्गादिरूपतत्तत्फलोद्देशेन विहितत्वे तत्तत्फलेषु वीतरागाणां मु.
मुक्षूणां प्रवृत्तिनं स्यात् । इष्टापत्तौ केवलं कामिजनमात्रमुद्दिश्य प्रवृत्तं शास्त्रमतिसङ्कुचितं
स्यादिति तस्य महाविषयत्वहानिरित्यत ग्राह- सोऽयमिति । तद्धेतुः तत्फलहेतुः ।
निःश्रेयसहेतुरिति । निःश्रेयसं मोक्षः तद्धेतुः चित्तशुद्धिसम्पादनद्वारा परम्परया

Edit summary (optional) Status

Needs more work

Proofed once

Not relevant

Only registered users can save changes. Create an account or sign in to save your changes.