Since you are not logged in, some functions (such as the OCR button) have been disabled. To use all website features, please create an account.

मीमांसान्यायप्रकाशः व्याख्यासहितः (to be deleted, missing pages) / 102 Image 102 of 276 (Page 78)

Needs more work

Help

मीमांसान्यायप्रकाशः

[ समाख्या-
(समाख्यानिरूपणम् )

समाख्या यौगिकः शब्दः । सा च द्विविधा-वैदिकी लौकिकी चेति ।
तंत्र होतुः चमसभक्षणाङ्गत्वं 'होतृचमस' इति वैदिक्या समाख्यया । श्रध्व
यस्तत्तत्पदार्थाङ्गत्वं लौकिक्या 'आध्वर्यव'मितिस माख्ययेति संक्षेपः ।
तदेवं निरूपितानि संक्षेपतः श्रुत्यादीनि षट् प्रमाणानि ।
ति। वैदिकी। वेदे श्रुता । लौकिकी याशिकसम्प्रदायसिद्धा ।
श्रुत्यादिनिरूपणमुपसंहरति - तदेवमिति ॥

एवं श्रुत्योर्विरोधे-ऐन्द्रीमन्त्रस्यैव तद्धितश्रुत्या प्राप्तमिन्द्राङ्गत्वं बाधित्वा तृती-
याश्रुत्या प्रबलया गाईपत्याङ्गत्वम् ।

लिङ्गयोर्विरोधे– मुख्यसामर्थ्येन गौणसामर्थ्यस्य बाघः, यथा- 'बर्हिर्देवसदनं
दामी' त्यत्रैव गौणसामर्थ्यप्रासमुल पराजिलवनानत्वं बाधित्वा मुख्यसामथ्र्येंन बर्हिल-
वनाङ्गत्वम् ।

वाक्ययोर्विरोधे- ''सरा वा एषा यशस्य । 'तस्मात् यत्किञ्चित्प्राचीनम
ग्नोषोमीयात् तेनोपांशु चरन्ति' इत्यत्रोपांशुत्वस्य व्यवहितयज्ञपदसम्बन्धरूपं वाक्यं
बाधित्वा सन्निहितयत्किञ्चिरपद सम्बन्धरूपात् वाक्यात् भागधर्मत्वम् ।

क्रमयोर्विरोधे-काम्येष्टिकाण्डपठितयोर्द्वयोर्याज्ययोरिन्द्राग्नि देवतयोरसन्निधाना-
विशेषादैन्द्राग्नद्वयाङ्गत्वमनियमेन प्राप्स्यमानं बाधित्वा यथासंख्यपाठात् प्रथमस्य प्रथ
माङ्गत्वम्, द्वितीयस्य द्वितीयाङ्गत्वम् ।

समाख्ययोर्विरोधे- श्राध्वर्यवमिति सामान्यसमाख्यां बाधित्वा याजमान मिति
विशेष समाख्यया याजमानेषु पदार्थेषु यजमानकर्तृत्वम् ।

एवं श्रुतिवाक्ययोर्विरोधे- श्रारुण्यस्य वाक्यादेकहायन्यङ्गत्वं प्राप्स्यमानं
बाधित्वा तृतीयाश्रुत्या क्रयाङ्गत्वम् । 50

1135

श्रुतिप्रकरणयोर्विरोधे- 'एकविंशतिमनुब्रूयात् प्रतिष्ठाकामस्य' इत्यादीनां
स[मिधेन्यनुवचनानां प्रकरणाद्दर्शपूर्णमासाङ्गत्वं बाधित्वा षष्ठीश्रुत्या प्रतिष्ठादिरूपफलार्थत्वम्॥
श्रुतिक्रम योर्विरोधे-रशनाधर्माणां त्रिवृत्त्वदर्भमयीत्वादीनां क्रमादग्नीषोमीया-
सत्वं बाधित्वा श्रुत्या यूपाजत्वम् ॥

IPRE TH

श्रुतिसमाख्ययोर्विरोधे- पौरोडा शिकमिति समाख्याते दर्शपूर्णमासकाण्डे पठि
तानां 'इषे त्वे'त्यादीनां समाख्यया पुरोडाशाङ्गत्वं बाधित्वा 'इषे त्वेति शाखां छिन-
त्ति' इतीतिकरणरूपया श्रुत्या शाखाछेदनाङ्गत्वम् ॥

एवं लिङ्गप्रकरणयोर्विरोधे- पूषानुमन्त्रणमन्त्रणां प्रकरणात् दर्शपूर्णमासयागा-
जत्वं बाघित्वा लिङ्गात् पूषयागाङ्गत्वम् ॥

NSTITUR

POONA

1917

लिङ्गस्थान योर्विरोधे- ज्योतिष्टोंमप्रकरणे भक्षावांन्तरप्रकरणे भुतयोः भक्षणा-
र्थानुज्ञापनानुज्ञार्थयोर्मन्त्रयोः 'उपहूत उपयस्वे' स्यनयोः क्रमात प्रथमस्यानुशापना.
र्थत्वे द्वितीयस्य चानुज्ञार्थत्वे प्राप्ते तद्बाधित्वा लिशात् द्वितीयस्यानुज्ञापने प्रथमस्य
चानुज्ञायां विनियोगः ॥

kar

rch

Edit summary (optional) Status

Needs more work

Proofed once

Not relevant

Only registered users can save changes. Create an account or sign in to save your changes.