Since you are not logged in, some functions (such as the OCR button) have been disabled. To use all website features, please create an account.

Lexicographical Studies in Jaina Sanskrit / 116 Image 116 of 248 (Page 116)

Needs more work

Help

इङ्गिनी

इत्वर

इभ्य

ईछ

ईयपथिकी

उर्दू + V छल्

उच्छल

उच्छीर्षक

उच्छून
उड्डाह

उत्तारक

Ito

Pkt. इंगाल and Guj. इंगार-इंगारो also have the sense of 'a live
coal '. The present context, however, does not admit this
meaning and therefore, it may mean here simply a
charcoal'.

f. a special-type of anaśana. ततो राज्ञा ताम्बूलमध्येऽ

• स्मार्त्ता: शुभमरणं पृष्टाः । तैरुतम् - इंगिनीं साधय । तथा विहिते सप्तमदिने
स्वर्विमानमायान्तं वीक्ष्य मुदितः । 13.4-5 . [ Abhidhānarājendra, Vol.
II, P. 531 explains the term thus : "इंग्यते प्रतिनियतदेश एव
चेष्टयतेऽस्यामनशनक्रियायामितीङ्गिनी श्रुतविहिते क्रियाविशेषे, तद्विशिष्टयावत्कथिकान-
शनतपोभेदे, च । " A Jaina technical term.]

adj. movable. 33.34.

a wealthy man. 34. 5, 13; 98. 30. Vide PC., PK.
n. tasting

तेन स्वजीवनार्थ विक्रेतुं कोहलकानि समानीतानि । विक्रेतुं लग्नः । ' ईछ'
सम्बन्धेन नवकोहलकानि गतानि । चत्वारो विलोक्यन्ते । IIO. 9, पृष्ट : कस्त्वम् १ ।
राज्ञीशालकः । कोऽपि राज़ीशालको वर्त्तते कस्मिन्न गरे ? । तेनोक्तम् – 'नव कोहली
ईछ तेर' एवं कुत्रापि वर्त्तते । 15 - 16. cf. Guj. ईचवुं ' to eat very
much ' ( used in contempt ).

a ceremony for repentance of one's bodily sins. वर्ष मध्ये
श्रुतपारगो जातः । अन्येधुरारनालं गुर्वादेशेनानीयेयपथिक प्रतिक्रम्य गुर्व गाथ
पठितवान् 92. 20-21. [ A Jaina technical term.]
to be raised; lit. :

' to fly upwards . उच्छलित 42.32;
उच्छाल्य Int. 30. 19. Vide PK.

n. ? being raised or tossed upwards. स्थानान्तरस्थैः पत्तिभिर्धान्यं रन्धमानैः
स्थाल्युच्छलात् परिज्ञाता । 51. 1. cf. Guj. उछाळ, उछाळो.

[ 1 ] a pillow. पल्यङ्के निजदुकूलाच्छादितोच्छीर्षकम् । 116. 8; 76.9.

Vide PC., PK.

[2]

adj. swollen, turgid. 15. 27.

calumny, contempt, ridicule. त्वरितं काष्ठसज्जतां कुरु । येनेदृशं मां दृष्
जनो धर्मस्योड्डाहं विधास्यति । 42. 8-9. cf. Pkt. उड्डाह [ vide
Fāiasaddamahaņnavo, p. 1913.] Vide PK.

that end of a cot or bed where the head is to be kept
while lying down. स पत्यके किञ्चिदृष्टि दूसोच्छीर्षके मस्तकं कृत्वा
सुष्वाप । नृो विस्मितः । कथमुच्छीर्त्रकं ज्ञातम् ? । 3. 17 - 18 ; पल्यङ्के
उच्छीर्षकं प्रान्तो वा कथं ज्ञातः ? देव ! उच्छीर्षके चूर्गेन पादः खरण्टितो
भवति । 3. 28-29. cf. Guj. उशीकुं, ओशीकुं. Vide प्रान्त.

[2]

[ ] the residence or lodgings ( of a guest or a sojourner ).

56. 1, 2, 24 ; 66.7, 8; Int. 16. 31.

an encampment. 24.2, 3; 39. 25; 63. 16; 67. 9; 87.
15; 89. 11.

cf. Guj. उतारो. Vide PK.

Edit summary (optional) Status

Needs more work

Proofed once

Not relevant

Only registered users can save changes. Create an account or sign in to save your changes.