Since you are not logged in, some functions (such as the OCR button) have been disabled. To use all website features, please create an account.

काव्यडाकिनि / 30 Image 30 of 65 (Page 30)

Proofed once

Help

तिलकादिच्छन्दोविशेष: सूत्रस्य विषयः |
चतुर्थपादान्ताऽप्राप्तगुरुत्वलघु यथा--

मा सम्भावय मां गिरा मधुरया कुर्या न चित्तेत्सवं
वाताऽऽन्दोलविलोलपङ्कजदलद्रोहस्पृशा वा दृशा ।
आयाते मयि यश्चकार भवती कृत्यौचितीसम्भ्रमं
तेनैवाद्य ममेन्दुसुन्दरमुखि ! स्वात्मा महेन्द्रीयति ॥

अत्राऽसंयुक्तयकारपरस्य पादान्तनिबन्धनगुरोरपि 'ति' वर्णस्य बन्ध-
शैथिल्यकारितया न गुरुकार्यकारित्वम् । तस्मात् 'स्वात्मा कृतार्थी-
कृतः' इति 'मम' इत्यत्र 'मया' इति च वाच्यम् । छन्दोलक्षणहीनं वृत्तम-
त्यन्तवैरस्याधायकतया नोदाहृतम् ।

हा जगदेकमनोहर ! कान्त ! हा कुलसागरचन्द्र । नरेन्द्र ! ।
हा गुणसार । सरोरुहनेत्र ! क्वाऽसमये गतवानसि निद्राम् ॥

अत्र हास्यरसव्यञ्जकस्य दोधकवृत्तस्य करुणरसप्रतिकूलत्वाद-
श्रव्यत्वम् ।

पुनः पुनः प्रगृह्यादेर्विश्लेषः सकृदिच्छया ॥
अश्लीलत्वं च कष्टत्वं सन्धेर्यत्र विसन्धि तत् ॥ ८॥

प्रकृतिवद्भावनिबन्धनो वारंवारमत्र संहितां न करोमीति पुनः स्वे-
च्छया सकृत्सन्धेर्विश्लेषोऽश्लीलत्वं कष्टत्वं चेति । आदिशब्दात्
सूत्रान्तरेण सन्धेर्विश्लेषो गृह्यते इत्यस्य पञ्च भेदाः ।

क्रमेण यथा --
लोचने अम्बुजे एते इमे तारे अली पुनः ।
चित्रं यदेतयोर्मध्ये केसराली न दृश्यते ॥

अत्र प्रगृह्यनिबन्धनः सन्धेर्विश्लेषः ।

बन्धकीवदनाऽम्भोजे विशन्तीव निशामुखे ।
कदलीगर्भसदृशी उदियाय विधुद्युतिः ॥

Edit summary (optional) Status

Needs more work

Proofed once

Proofed twice

Not relevant

Only registered users can save changes. Create an account or sign in to save your changes.