Since you are not logged in, some functions (such as the OCR button) have been disabled. To use all website features, please create an account.

कादम्बरी / 453 Image 453 of 744 (Page 453)

Needs more work

Help

४२०

कादम्बरी ।

[ कथायाम्-
६

चित्ररथसुता पुनरपि तदेव सौषशिखरमारोह । तत्रस्था च पुनस्तथैव विविधविलास-
तरैङ्गितैर्विकारिविलोकितैर्जहारास्य मनः । तथाहि मुहुर्मुहुर्नितम्बबिम्बन्यस्तवामहस्त पल्लवा
प्रावृतांशुकानुसार प्रसारितदक्षिणकरा निश्चलतारका लिखितेव, मुहुजृम्भिकारम्भदत्तोत्तानकर-
तलतया तेंद्गोत्रस्खलनभिया निरुद्धवदनेव, मुहुरंशुक पल्लवताडित निःश्वासा मोदलुब्धमधुकर-
मुखरतया प्रस्तुताहानेव, मुहुरनिलगलितांशुकसंभ्रमद्विगुणीकृतभुजयुगलप्रावृतपयोधरतया
दत्तालिङ्गनसंज्ञेव, मुहुः केशपाशाकृष्टकुसुमपूरिताञ्जलिसमाधाणलीलया कृतनमस्कारेव, मुहु-
रुभयतर्जनीभ्रमितमुक्ताप्रार्लेम्बतया निवेदितहृदयोत्कलिकोद्गमेव, मुहुरुपहारकुसुमस्खलनवि-
धुत करतलतया कथितकुसुमायुधशरप्रहारवेदनेव, मुहुर्गलितरशनानिगडपतितचरणतया संय-
म्यार्पितेव मन्मथेन, मुंहुश्चलितोरुबिघृतशिथिलदुकूला, क्षितितल दोलायमानांशुकैकदेशाच्छा-
यया सा । तमालिका एव द्वितीया यस्याः सा च । तत्रस्था च सौधशिखरगता च पुनस्तथैव पूर्वोक्तरीत्यैव विविधा
अनेकप्रकारा ये विलासा भ्रूसमुद्भवास्तैस्तरङ्गितैर्विका रिविलोकितैरस्य चन्द्रापीडस्य मनो जहार हृतवती । तदेव
दर्शयति — तथाहीति । मुहुर्मुहुर्वारंवारं नितम्बबिम्बे आरोहबिम्बे न्यस्तः स्थापितो वामहस्तपल्लवो यया
सा । प्रावृतं परिधानीकृतं यदंशुकं तदनुसारेण प्रसारितो दक्षिणकरो यया सा । निश्चलेति । निश्चला स्थिरा
तारका कनीनिका यस्याः सा । अत एव लिखितेव चित्रितेव । मुहुरिति । जृम्भिकारम्भे जृम्भायाः प्रारम्भे
दत्तं यदुत्तानं करतलं तस्य भावस्तत्ता तया । तस्य चन्द्रापीडस्य गोत्रमभिधानं तस्य स्खलनं तस्माद्या भी:
भीतिस्तया निरुँद्धवदनेव । मुहुरिति । अंशुकपल्लवेन ताडितो यो निःश्वासामोदस्तत्र लुब्धा ये मधुकरा भ्रम-
रास्तैर्मुखरो वाचालस्तस्य भावस्तत्ता तथा प्रस्तुतं प्रारब्धमाह्वानं यया सैवंविधेव । मुहुरिति । अनिलेन गलि-
तानि यान्यंशुकान्युत्तरीयाणि तेषां संभ्रमो विलासस्तेन द्विगुणीकृतं यद्भुजयुगलं तदेव प्रावृतमुत्तरीयं ययोः
पयोधरयोस्तयोर्भावस्तत्ता तया दत्तालिङ्गनसंज्ञा संकेतो यया सैवंविधेव । मुहुरिति । केशपाशादाकृष्टानि
यानि कुसुमानि तेन पूरितो योऽञ्जलिस्तस्य समाघ्राणलीलया कृत्वा कृतनमस्कारेवं विहितप्रणामेव । पुनः
करयोरलीकप्रदेशाभिमुखीकरणेन तदुत्प्रेक्षा । मुहुरिति । उभयतर्जनीभ्रमितो यो मुक्ताप्रालम्बो मुक्तालता
तस्य भावस्तत्ता तया निवेदितो ज्ञापितो हृदयस्योत्कलिका हल्लेखा तस्या उद्गमः प्रादुर्भावो यया सैवंविधेव ।
यथा हारो मया भ्राम्यते तथोत्कलिकया मञ्चित्तमिति भावः । मुहुरिति । उपहारस्योपचारस्य
यानि कुसुमानि तेभ्यः स्खलनेन विधुतं कम्पितं यत्करतलं तस्य भावस्तत्ता तया कथिता कुसुमायुधो
मदनस्तस्य शरप्रहारवेदना पीडा यया सैवंभूतेव । मुहुरिति । गलिता सस्ता या रशना कटिमेखला सैव
निगडोऽन्दुकस्तत्र पतितौ यौ चरणौ तयोर्भावस्तत्ता तया संयम्य बद्ध्वा मन्मथेनार्पितेव । मुहुरिति । चलि-
टिप्प० - 1 वायुनाऽपसारितो योंऽशुकस्तदनुसारेण तत्सजीकरणव्याजेनेत्यर्थः । 2 मदनजागरणेन
या जृम्भा जाता तत्र व्यात्तमुखस्य पिधानार्थं यो हस्त आवरणीकृतः स मन्ये प्रेमवशाञ्चन्द्रापीडस्य नाम -
निःसरणभयेन मुखस्यावरणीकृत इत्याशयः । 3 दृश्यतां बुद्धिष्टीकयितुः । अंशुकपल्लवेन ताडिताः निःश्वा-
'ससौरभलुब्धा ये मधुकररास्तैर्मुखरतया शब्दायमानतया, इत्यर्थो वाच्यः । 4 अंशुकानां किमु भारो
धृतस्तया ! अस्तु. अनिलेन गलिते अंशुके संभ्रमवशाद् द्विगुणीकृतेन भुजयुगलेन एकस्योत्तरं द्वितीयेन
भुजेन प्रावृतौ पयोधरौ यया अर्थाद् भुजद्वयवेष्टितकुच्चा । 5 अञ्जल्युपरि भाघ्राणाय नमिते शिरसि नम-
स्कारचेष्टा जातेत्यांशयः । 6 उत्कलिका उत्कण्ठा ।

पाठा०—१ तरङ्गिभिः २ विलोकितैः; बिकारि मिविलोकितैः ३ मुहुः ४ असमावृत ५ गोत्रस्खलनभयनिरुद्ध-
बदनेव. ६ संभ्रमद्विगुणितभुजलतावृतपयोधरतया; संवरणसंभ्रमद्विगुणीकृतभुजयुगलप्रावृतपयोधरतया ७ प्रलम्ब.
८ करतया ९ निबिड १० नियमित ११ मुहुर्मुहुर्निचलित.

Edit summary (optional) Status

Needs more work

Proofed once

Not relevant

Only registered users can save changes. Create an account or sign in to save your changes.