युधिष्ठिर उवाच ।दानं यज्ञक्रिया चेह किं स्वित्प्रेत्य महाफलम् ।कस्य ज्यायः फलं प्रोक्तं कीदृशेभ्यः कथं कदा ॥ १ ॥

एतदिच्छामि विज्ञातुं याथातथ्येन भारत ।विद्वञ्जिज्ञासमानाय दानधर्मान्प्रचक्ष्व मे ॥ २ ॥

अन्तर्वेद्यां च यद्दत्तं श्रद्धया चानृशंस्यतः ।किं स्विन्निःश्रेयसं तात तन्मे ब्रूहि पितामह ॥ ३ ॥

भीष्म उवाच ।रौद्रं कर्म क्षत्रियस्य सततं तात वर्तते ।तस्य वैतानिकं कर्म दानं चैवेह पावनम् ॥ ४ ॥

न तु पापकृतां राज्ञां प्रतिगृह्णन्ति साधवः ।एतस्मात्कारणाद्यज्ञैर्यजेद्राजाप्तदक्षिणैः ॥ ५ ॥

अथ चेत्प्रतिगृह्णीयुर्दद्यादहरहर्नृपः ।श्रद्धामास्थाय परमां पावनं ह्येतदुत्तमम् ॥ ६ ॥

ब्राह्मणांस्तर्पयेद्द्रव्यैस्ततो यज्ञे यतव्रतः ।मैत्रान्साधून्वेदविदः शीलवृत्ततपोन्वितान् ॥ ७ ॥

यत्ते तेन करिष्यन्ति कृतं तेन भविष्यति ।यज्ञान्साधय साधुभ्यः स्वाद्वन्नान्दक्षिणावतः ॥ ८ ॥

इष्टं दत्तं च मन्येथा आत्मानं दानकर्मणा ।पूजयेथा यायजूकांस्तवाप्यंशो भवेद्यथा ॥ ९ ॥

प्रजावतो भरेथाश्च ब्राह्मणान्बहुभारिणः ।प्रजावांस्तेन भवति यथा जनयिता तथा ॥ १० ॥

यावतो वै साधुधर्मान्सन्तः संवर्तयन्त्युत ।सर्वे ते चापि भर्तव्या नरा ये बहुभारिणः ॥ ११ ॥

समृद्धः संप्रयच्छस्व ब्राह्मणेभ्यो युधिष्ठिर ।धेनूरनडुहोऽन्नानि च्छत्रं वासांस्युपानहौ ॥ १२ ॥

आज्यानि यजमानेभ्यस्तथान्नाद्यानि भारत ।अश्ववन्ति च यानानि वेश्मानि शयनानि च ॥ १३ ॥

एते देया व्युष्टिमन्तो लघूपायाश्च भारत ।अजुगुप्सांश्च विज्ञाय ब्राह्मणान्वृत्तिकर्शितान् ॥ १४ ॥

उपच्छन्नं प्रकाशं वा वृत्त्या तान्प्रतिपादय ।राजसूयाश्वमेधाभ्यां श्रेयस्तत्क्षत्रियान्प्रति ॥ १५ ॥

एवं पापैर्विमुक्तस्त्वं पूतः स्वर्गमवाप्स्यसि ।स्रंसयित्वा पुनः कोशं यद्राष्ट्रं पालयिष्यसि ॥ १६ ॥

ततश्च ब्रह्मभूयस्त्वमवाप्स्यसि धनानि च ।आत्मनश्च परेषां च वृत्तिं संरक्ष भारत ॥ १७ ॥

पुत्रवच्चापि भृत्यान्स्वान्प्रजाश्च परिपालय ।योगक्षेमश्च ते नित्यं ब्राह्मणेष्वस्तु भारत ॥ १८ ॥

अरक्षितारं हर्तारं विलोप्तारमदायकम् ।तं स्म राजकलिं हन्युः प्रजाः संभूय निर्घृणम् ॥ १९ ॥

अहं वो रक्षितेत्युक्त्वा यो न रक्षति भूमिपः ।स संहत्य निहन्तव्यः श्वेव सोन्माद आतुरः ॥ २० ॥

पापं कुर्वन्ति यत्किंचित्प्रजा राज्ञा ह्यरक्षिताः ।चतुर्थं तस्य पापस्य राजा भारत विन्दति ॥ २१ ॥

अप्याहुः सर्वमेवेति भूयोऽर्धमिति निश्चयः ।चतुर्थं मतमस्माकं मनोः श्रुत्वानुशासनम् ॥ २२ ॥

शुभं वा यत्प्रकुर्वन्ति प्रजा राज्ञा सुरक्षिताः ।चतुर्थं तस्य पुण्यस्य राजा चाप्नोति भारत ॥ २३ ॥

जीवन्तं त्वानुजीवन्तु प्रजाः सर्वा युधिष्ठिर ।पर्जन्यमिव भूतानि महाद्रुममिव द्विजाः ॥ २४ ॥

कुबेरमिव रक्षांसि शतक्रतुमिवामराः ।ज्ञातयस्त्वानुजीवन्तु सुहृदश्च परंतप ॥ २५ ॥