कुमारसम्भवम् — 5.41

Original

कुले प्रसूतिः प्रथमस्य वेधसस् त्रिलोकसौन्दर्यम् इवोदितं वपुः ।

अमृग्यम् ऐश्वर्यसुखं नवं वयस् तपःफलं स्यात् किम् अतः परं वद ॥

Segmented

कुले प्रसूतिः प्रथमस्य वेधसस् त्रिलोक-सौन्दर्यम् इव उदितम् वपुः अमृग्यम् ऐश्वर्य-सुखम् नवम् वयस् तपः-फलम् स्यात् किम् अतः परम् वद

Analysis

Word	Lemma	Parse
कुले	कुल	pos=n,g=n,c=7,n=s
प्रसूतिः	प्रसूति	pos=n,g=f,c=1,n=s
प्रथमस्य	प्रथम	pos=a,g=m,c=6,n=s
वेधसस्	वेधस्	pos=n,g=m,c=6,n=s
त्रिलोक	त्रिलोक	pos=n,comp=y
सौन्दर्यम्	सौन्दर्य	pos=n,g=n,c=1,n=s
इव	इव	pos=i
उदितम्	उदि	pos=va,g=n,c=1,n=s,f=part
वपुः	वपुस्	pos=n,g=n,c=1,n=s
अमृग्यम्	अमृग्य	pos=a,g=n,c=1,n=s
ऐश्वर्य	ऐश्वर्य	pos=n,comp=y
सुखम्	सुख	pos=n,g=n,c=1,n=s
नवम्	नव	pos=a,g=n,c=1,n=s
वयस्	वयस्	pos=n,g=n,c=1,n=s
तपः	तपस्	pos=n,comp=y
फलम्	फल	pos=n,g=n,c=1,n=s
स्यात्	अस्	pos=v,p=3,n=s,l=vidhilin
किम्	क	pos=n,g=n,c=1,n=s
अतः	अतस्	pos=i
परम्	परम्	pos=i
वद	वद्	pos=v,p=2,n=s,l=lot